2004
Volume 45, Issue 2
  • ISSN: 1567-7109
  • E-ISSN: 2468-1652

Samenvatting

Samenvatting

In Nederland ontstond de pedagogiek ruim honderd jaar geleden als wetenschappelijke discipline. Na een korte schets van de geschiedenis van de pedagogiek, belicht dit artikel de reikwijdte en focus van het vakgebied. We baseren ons op invloedrijke theorieën binnen de pedagogische en onderwijswetenschappen om de relatie tussen pedagogiek, psychologie, psychiatrie en sociologie te beschrijven. We concluderen dat de pedagogiek een empirisch-normatieve, handelingsgerichte en integratieve discipline is, die bruggen bouwt binnen het brede spectrum van gedrags- en menswetenschappen. De pedagogiek beweegt zich van disciplinair naar transdisciplinair onderzoek en is bij uitstek geschikt om wetenschappelijke, klinische en maatschappelijke vragen te beantwoorden over het opgroeien van kinderen in een veranderende samenleving.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/PED2025.2.005.LUIJ
2025-09-01
2025-12-07
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/15677109/45/2/PED2025.2.005.LUIJ.html?itemId=/content/journals/10.5117/PED2025.2.005.LUIJ&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Ansink, B. J. J. (1976). Neuropedagogiek. Neurologische facetten van de orthopedagogiek. Boom.
    [Google Scholar]
  2. Ansink, B.J.J., & Aldenkamp, A.P. (1993). Klinische neuropedagogiek. Garant.
    [Google Scholar]
  3. Ariès, P. (1962). Centuries of childhood: A social history of family life. Vintage Books.
    [Google Scholar]
  4. Bakker, N., Noordman, J., & Rietveld-van Wingerden, M. (2023). Vijf eeuwen opvoeding en onderwijs in Nederland: idee en praktijk sinds de zestiende eeuw (3e herziene druk). Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum BV.
    [Google Scholar]
  5. Batstra, L., van Roy, A. C. M., & Thoutenhoofd, E. D. (2021). Teachers with special needs: De-psychiatrization of children in schools updated. Frontiers in Sociology, 6, 781057. https://doi.org/10.3389/fsoc.2021.781057
    [Google Scholar]
  6. Blokland, G. (2022). Over opvoeden gesproken: Methodiekboek pedagogisch adviseren (13e ongew. dr.). SWP.
    [Google Scholar]
  7. Braster, S. (2011). Passie en pragmatisme: De onderwijsinspectie en de opkomst en ondergang van het klassikaal onderwijs. Inspectie van het Onderwijs.
    [Google Scholar]
  8. Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Harvard University Press.
    [Google Scholar]
  9. Bucx, F., Eggink, E., & De Klerk, M. (2023). Meer zicht op ouders: Zorgen, problemen en hulpbronnen van ouders van minderjarige kinderen (SCP-publicatie 2023-5). Sociaal en Cultureel Planbureau. https://www.scp.nl/publicaties/publicaties/2023/05/31/deelrapport-meer-zicht-op-ouders
    [Google Scholar]
  10. Cooper, K., Stewart, K.Does Household Income Affect children’s Outcomes? A Systematic Review of the Evidence. Child Indicators Research, 14, 981–1005 (2021). https://doi.org/10.1007/s12187-020-09782-0
    [Google Scholar]
  11. Coumou, H.G. (2013). De dubbelzinnige ‘codificatie’ van de sociale pedagogiek in het Academisch Statuut. Uitgeverij Jeugdzaken.
    [Google Scholar]
  12. Depaepe, M. (2001). De pedagogiek. In R.Halleux, J.Vandersmissen, A.Despy-Meyer & G.Vanpaemel (Red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België. 1815–2000 (pp. 329–342). Dexia/La Renaissance du Livre. Geraadpleegd op 10februari2025, van https://www.dbnl.org/tekst/hall014gesc02_01/hall014gesc02_01_0028.php
    [Google Scholar]
  13. De Rooy, P. (2023). Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland. Wereldbibliotheek
    [Google Scholar]
  14. Engel, G.L. (1977). The need for a new medical model: A challenge for biomedicine. Science, 196, 129-136.
    [Google Scholar]
  15. Gijswijt-Hofstra, M., & Oosterhuis, H. (2001). Psychiatrische geschiedenissen. BMGN – Low Countries Historical Review, 116, 162-197.
    [Google Scholar]
  16. Depaepe, M. (2001). De pedagogiek. In R.Halleux, J.Vandersmissen, A.Despy-Meyer & G.Vanpaemel. Geschiedenis van de wetenschappen in België: 1815-2000 (pp. 329-342). La Renaissance du Livre.
    [Google Scholar]
  17. Kohnstamm, Ph. (1929). Persoonlijkheid in wording. Schets eener Christelijke opvoedkunde. Tj. Willink.
    [Google Scholar]
  18. Kroon, T., & Levering, B. (Eds.). (2008). Grote pedagogen in klein bestek. SWP Uitgeverij.
    [Google Scholar]
  19. Langeveld, M.J. (1979). Beknopte theoretische pedagogiek (2e herz. druk, oorspr. 1945). Wolters-Noordhoff.
    [Google Scholar]
  20. Lawrence, M. G., Williams, S., Nanz, P., & Renn, O. (2022). Characteristics, potentials, and challenges of transdisciplinary research. One Earth, 5(1), 44–61. https://doi.org/10.1016/j.oneear.2021.12.010
    [Google Scholar]
  21. Masschelein, J., & Pols, W. (2019). Een pedagogisch perspectief: Inleiding op het themanummer. Pedagogiek, 39(3), 269–277. https://doi.org/10.5117/PED2019.3.001. MASS
    [Google Scholar]
  22. Miedema, S., & Van IJzendoorn, M.H. (1992). Pedagogiek te midden van de sociale wetenschappen. In A. J.Dieleman & P.Span (red.), Pedagogiek van de levensloop (pp. 258-268). Acco.
    [Google Scholar]
  23. Nakken, H. (1999). Orthopedagogen in de mist, of de vraag naar de identiteit van de orthopedagogiek. In H.Baartman, A.van der Leij, & J.Stolk (red.), Het perspectief van de orthopedagoog (pp. 29-40). Bohn Stafleu van Loghum.
    [Google Scholar]
  24. Noens, P., & Ramaekers, S. (2024). Een (s)t(r)ijdschrift rond de eerste 1000 dagen? Over het discours, het debat, de aanleiding, het strijdschrift, de bijdragen en een afsluitende pedagogische gedachte. Systeemtheoretisch Bulletin, 42(1), 1–15.
    [Google Scholar]
  25. NVO. (z.d.). Werkvelden. Geraadpleegd 5juli2018, van https://www.nvo.nl/nvo-in-t-kort/werkvelden.aspx.
    [Google Scholar]
  26. Peverill, M., Dirks, M. A., Narvaja, T., Herts, K. L., Comer, J. S., & McLaughlin, K. A. (2021). Socioeconomic status and child psychopathology in the United States: A meta-analysis of population-based studies. Clinical psychology review, 83, 101933. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2020.101933
    [Google Scholar]
  27. Postman, N. (1984). Het verdwijnende kind. Het Wereldvenster.
    [Google Scholar]
  28. Ruijssenaars, A.J.J.M., Dijkshoorn, P., & Knorth, E.J. (2011). Orthopedagogiek en kinderpsychiatrie: een apart stel of een stel apart? In J.D.van der Ploeg & E.M.Scholte (red.), Orthopedagogische probleemvelden en voorzieningen in Nederland (pp. 373-390). Garant.
    [Google Scholar]
  29. Ruijssenaars, A.J.J.M., Van den Bergh, P.M., & Van Drenth, J.M.L. (2012). Orthopedagogiek. Ontwikkelingen, theorieën en modellen. Garant.
    [Google Scholar]
  30. Timmers-Huigens, D. (2004). Opvoeden praktisch bekeken: Vraagbaak voor opvoedingsondersteuning (3e herz. dr.). Bohn Stafleu van Loghum.
    [Google Scholar]
  31. Toenders, Y. J., Crone, E., Muetzel, R., Achterberg, M., Bakkali, A., van den Bedem, N., Borkhuis, E., Figueroa, C., Van der Hallen, R., Harrewijn, A., Jansen, P., Schaap, J., Tempelaar, W., de Veld, D., & Remmerswaal, D. (2025). A Healthy Start: Een mentaal gezonde basis voor de huidige generatie jongeren. Jeugd in Ontwikkeling. https://doi.org/10.54447/JiO.19550
    [Google Scholar]
  32. Van der Horst, F.C.P. (2014). John Bowlby’s ontmoeting met de Nederlandse kinder- en jeugdpsychiatrie: verslag van een werkbezoek in 1950. Kind en Adolescent, 35, 255-267.
    [Google Scholar]
  33. Van der Horst, F.C.P., Kok, R., & Luijk, M.P.C.M. (Red.). (2024). Hechten. Menselijke emoties, relaties en ontwikkeling. Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  34. Van der Horst, F.C.P., Lucassen, N., Kok, R., Sentse, M., Jooren, L., Van Rosmalen, L., & Luijk, M. P. C. M. (2020). Opgroeien in het hedendaagse gezin: Inleiding in de gezinspedagogiek. LannooCampus.
    [Google Scholar]
  35. Van der Horst, F.C.P., Kok, R., Luijk, M.P.C.M., & Lucassen, N. (Red.). (2025). Opvoeden en opgroeien: Handboek pedagogiek. LannooCampus.
    [Google Scholar]
  36. Van IJzendoorn, M.H., & Van Rosmalen, L. (Red.). (2016). Pedagogiek in beeld. Een inleiding in de pedagogische studie van opvoeding, onderwijs en hulpverlening (3e herziene druk). Bohn Stafleu Van Loghum.Kohnstamm, Ph. (1929). Individu en gemeenschap. Verzamelde sociaal-paedagogische opstellen. ’s-Gravenhage: Daamen.
    [Google Scholar]
  37. Van Hilvoorde, I.M. (2013). Pedagogische Studiën als platform voor (bijna) een eeuw van pedagogische wetenschap. Pedagogische Studiën, 90, 4-15.
    [Google Scholar]
  38. Verenigde Naties. (1995). Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Tractatenblad van het Koninkrijk der Nederlanden, 1990, 170. https://wetten.overheid.nl/BWBV0002508/
    [Google Scholar]
  39. Yoshikawa, H., Aber, J. L., & Beardslee, W. R. (2012). The effects of poverty on the mental, emotional, and behavioral health of children and youth: implications for prevention. The American psychologist, 67(4), 272–284. https://doi.org/10.1037/a0028015
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/PED2025.2.005.LUIJ
Loading
/content/journals/10.5117/PED2025.2.005.LUIJ
Loading

Data & Media loading...

Dit is een verplicht veld
Graag een geldig e-mailadres invoeren
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error