De geschiedenis herhaalt zich: deel II | Amsterdam University Press Journals Online
2004
Volume 27, Issue 1
  • ISSN: 0169-2216
  • E-ISSN: 2468-9424

Abstract

Het is een goede gewoonte dat de redacteuren van TvA bij toerbuurt eindredacteur zijn van één van de nummers van het tijdschrift. Eén van de taken die daarbij hoort is het schrijven van een inleiding tot dat nummer. De titel van mijn vorige inleiding (bij het tweede nummer van jaargang 2009) is nog steeds actueel. Deze luidde: ‘De geschiedenis herhaalt zich (maar nooit op dezelfde manier)’. Onderwerp was de economische crisis waar we op dat moment middenin zaten. Mij stoorde destijds het fatalisme van veel doemdenkers. Vergelijkingen met de jaren dertig waren niet van de lucht en regelmatig konden we lezen dat ‘het nooit meer zou worden als vroeger’. Deze analyses stonden in schril contrast met het optimisme van ‘de nieuwe economie’ dat even daarvoor populair was, en waarin werd beweerd dat de tijd van grote economische recessies voor altijd achter de rug zouden zijn. Mijn stelling in 2009 was dat beide visies overdreven zijn. Blijkbaar hebben veel mensen een slecht geheugen. Ze zijn overdreven optimistisch als het een tijdje goed gaat, doch overdreven pessimistisch als het tegenzit. Economische cycli horen echter nu eenmaal bij het leven.Bijna twee jaar later kan voorzichtig de balans worden opgemaakt. Het lijkt erop alsof de crisis kort maar hevig is geweest. De economische signalen staan weer op groen, zoals bijvoorbeeld blijkt uit de conjunctuurklok van het CBS. Volgens deze klok zit de Nederlandse economie eind 2010 alweer in de herstelfase – hoewel veel indicatoren overigens nog wel onder hun langjarig gemiddelde presteren. Het is van belang te constateren dat vooral de ontwikkeling van de werkloosheid sterk is meegevallen. De vergelijking met de jaren dertig gaat wat dat betreft in geen enkel opzicht op. Het CBS-bericht in dit nummer illustreert dit. Dit bericht beschrijft een nieuwe methode van het CBS om de ontwikkelingen in de werkloosheid en de beroepsbevolking te schetsen. Hieruit blijkt onder andere dat de top van de werkloosheid tijdens de huidige crisisperiode (452.000 in februari 2010) lager ligt dan tijdens het vorige dieptepunt (493.000 in mei 2005). Het is een empirische vraag hoe deze meevallende werkloosheidscijfers kunnen worden verklaard. Ligt het aan het overheidsingrijpen? Het is lastig te bewijzen, maar ik ben geneigd te denken van wel. Mijns inziens heeft het gevoerde overheidsbeleid (waarbij vele miljarden in de economie zijn gepompt) een ernstiger scenario voorkomen. Een opmerkelijke paradox in een tijd waarin het geloof in de markt heilig lijkt en het wantrouwen in de overheid bijna oneindig. Naast het overheidsingrijpen zullen echter ook op microniveau overwegingen van ondernemers een rol hebben gespeeld. Op langere termijn bezien is de demografische tijdbom immers misschien nog wel een grotere uitdaging dan de economische crisis. De vergrijzing en ontgroening zullen immers op heel korte termijn voor schaarste op de arbeidsmarkt zorgen. Niet uitgesloten is dat bedrijven hierop hebben geanticipeerd door ontslag van medewerkers zo veel mogelijk te voorkomen uit angst achter het net te vissen bij een weer aantrekkende economie.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/2011.027.001.006
2011-03-01
2024-03-28
Loading full text...

Full text loading...

http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.5117/2011.027.001.006
Loading
This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error