Natuurlijke historie en evolutieleer in het christelijk voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs tijdens het interbellum | Amsterdam University Press Journals Online
2004
Volume 44, Issue 95
  • ISSN: 0923-7771
  • E-ISSN: 2665-9492

Abstract

Abstract

The Reformed Churches in the Netherlands were opposed to the theory of evolution, for theological reasons. However, at schools preparing for higher and secondary education biology belonged to the standard curriculum. Christian education was no exception, using textbooks which, even if avoiding any theological controversy, supplied an adequate overview of contemporary biological perceptions of evolution and emergence of species. Whatever the objections they might encounter in the Reformed Churches, pupils in Christian secondary schools in the interwar period would not remain ignorant about basic biological reasoning behind the concept of evolution.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/DNK2021.95.004.VAND
2021-12-01
2024-04-19
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/09237771/44/95/04_DNK2021_95_VAND.html?itemId=/content/journals/10.5117/DNK2021.95.004.VAND&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. AaldersG.Ch., De Goddelijke openbaring in de eerste drie hoofdstukken van Genesis (Kampen: J.H. Kok1932).
    [Google Scholar]
  2. Bakhuizen van den Brink e.a. ed.J.N., Documenta reformatoria. Teksten uit de geschiedenis van kerk en theologie in de Nederlanden sedert de Hervorming II (Kampen: Kok1962).
    [Google Scholar]
  3. BankJ. en van BuurenM., 1900, hoogtij van de burgerlijke cultuur (’s-Gravenhage: Sdu uitgevers2000).
    [Google Scholar]
  4. BlomJ.C.H. en Lamberts ed.E., Geschiedenis van de Nederlanden (Rijswijk: Agon1994).
    [Google Scholar]
  5. BoekholtP.Th.M. en de BooyE.P., Geschiedenis van de school in Nederland vanaf de middeleeuwen tot aan de huidige tijd (Assen & Maastricht: Van Gorcum1987).
    [Google Scholar]
  6. BoumanA. en BooyTh., Gereformeerden waarheen (Kampen: J.H. Kok1951).
    [Google Scholar]
  7. BowlerP.J., The eclipse of Darwinism (Baltimore & London: The John Hopkins university press1992).
    [Google Scholar]
  8. DippelC.J. en de Jong ed.J.M., Geloof en natuurwetenschap 1 en 2 (Den Haag: Boekencentrum 1965 en 1967).
    [Google Scholar]
  9. DoddeN.L., ‘Een speurtocht naar samenhang’ in: Het rijksschooltoezicht van 1801 tot 2001, Jubileumuitgave ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van de Inspectie van het Onderwijs (Den Haag: Sdu Grafisch Bedrijf bv2001).
    [Google Scholar]
  10. EndedijkH.C., De Gereformeerde Kerken in Nederland, 1936/1975 II (Kampen: J.H. Kok1992).
    [Google Scholar]
  11. FlipseA., Hier leert de natuur ons zelf den weg, een geschiedenis van natuurkunde en sterrenkunde aan de VU (Zoetermeer: Meinema2005).
    [Google Scholar]
  12. FlipseA., In memoriam prof. dr. Jan Lever, 20 juli 1922-23 november 2010, https://hdc.vu.nl/nl/Images/Flipse_InMemoriamLever_tcm215-194377.pdf (geraadpleegd 9 september 2020).
    [Google Scholar]
  13. FlipseA., Christelijke wetenschap, Nederlandse rooms-katholieken en gereformeerden over de natuurwetenschap, 1880-1940 (Hilversum: Verloren2014).
    [Google Scholar]
  14. HarinckG., ‘Schemering der intuïtie, de kwestie Geelkerken in samenhang met de naoorlogse cultuur’, Kunst en Wetenschap (zomer2001) 17-19.
    [Google Scholar]
  15. HegemanJ.G., ‘Darwin en onze voorouders. Nederlandse reacties op de evolutieleer 1860-1875: een terreinverkenning’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden 85(1970)261-314.
    [Google Scholar]
  16. van der HeideJ., Darwin en de strijd om de beschaving in Nederland 1859-1909 (Amsterdam: Wereldbibliotheek2009).
    [Google Scholar]
  17. KruyswijkH., Baas in eigen boek? Evolutietheorie en Schriftgezag bij de Gereformeerde Kerken in Nederland (1881-1981) (Hilversum: Verloren2011).
    [Google Scholar]
  18. LangedijkD., De geschiedenis van het protestants-christelijk onderwijs (Delft: Van Keulen1953).
    [Google Scholar]
  19. LeeuwenburghB., Darwin in domineesland (Rotterdam: Vantilt2009).
    [Google Scholar]
  20. LeeuwenburghB. en van der HeideJ., ‘Darwin on Dutch soil: The early reception of his ideas in the Netherlands’ in: E-M.Engels en T.Glick ed., The reception of Charles Darwin in Europe1 (Londen & New-York2008) 175-188.
    [Google Scholar]
  21. LeverJ., Creatie en evolutie (Tweede druk; Wageningen: Zomer & Keunings1958).
    [Google Scholar]
  22. MandemakersK., HBS en Gymnasium, ontwikkeling, structuur, sociale achtergrond en schoolprestaties, Nederland ca. 1800-1968 (Amsterdam: Stichting beheer IISG1996).
    [Google Scholar]
  23. [NieuwhuisW.H.], ‘Darwin en het darwinisme’, De Vrije Kerk9(1883) 4-14, 147-162, 214-226, 339-407, 509-524.
    [Google Scholar]
  24. Paedagogische studiën, Maandblad voor onderwijs en opvoeding (Groningen & Den Haag & Batavia: J.B. Wolters1933) 140-172.
    [Google Scholar]
  25. Programma van het gereformeerd gymnasium te Kampen, 1922-1923. Archief Ichthuscollege Kampen, 2014 inv. nr. 00383: voorlopige plaatsingslijst, doos 5, lerarenvergaderingen (deels met commissie van toezicht)1931-1945.
    [Google Scholar]
  26. ReindersE., Didactica botanices (Groningen & Djakarta: J.B. Wolters1954).
    [Google Scholar]
  27. RomeinJ., Op het breukvlak van twee eeuwen (Tweede druk; Amsterdam: EM Querido1976).
    [Google Scholar]
  28. TheunissenB. en VisserR.P.W., De wetten van het leven, Historische grondslagen van de biologie 1750-1950 (Baarn: Ambo1996).
    [Google Scholar]
  29. Verslagen van den staat van het onderwijs in het koninkrijk der Nederlanden (’s-Gravenhage: Algemeene landsdrukkerij1917-1941).
    [Google Scholar]
  30. WoltjerJ., Ut cognoscant te, Verhandelingen over de onderscheidene Gymnasiale leervakken (Amsterdam: De Standaard1923).
    [Google Scholar]
  31. BruinsmaV.J., Ons lichaam en onze gezondheid, Leerboekje Over de samenstelling en de werking van het Menschelijk lichaam, de beginselen der gezondheidsleer en de eerste hulp bij ongelukken (Groningen: P. Noordhoff1922).
    [Google Scholar]
  32. de Gaay FortmanJ.P. en HeidingaH., Leerboek der Natuurlijke Historie, deel 1 de mens (Tweede druk; Groningen & Batavia: J.B. Wolters1930).
    [Google Scholar]
  33. de Gaay FortmanJ.P. en HeidingaH., Leerboek der natuurlijke historie voor gymnasia, hoogere burgerscholen, lycea en kweekscholen, deel 3 ongewervelde dieren (Groningen & Batavia: J.B. Wolters1930).
    [Google Scholar]
  34. de Gaay FortmanJ.P. en HeijlW.M., Beknopt leerboek der plantkunde, deel 1 (Derde druk; Groningen & Batavia: J.B. Wolters1939).
    [Google Scholar]
  35. GarjeanneA.J.M., Kern der plantkunde (Zesde druk; Groningen: P. Noordhoff1925).
    [Google Scholar]
  36. HeidingaH. en NautaI., Plantkunde, Leer- en repetitie boekje voor het m.u.l.o. en ander voortgezet onderwijs (Vijfde druk; Groningen & Batavia: P. Noordhoff1933).
    [Google Scholar]
  37. HornD. en de Gast Jz.S., herzien door S. van Dissel, Leerboek der dier en plantkunde dl lII, ten dienste van het lager, middelbaar en gymnasiaal onderwijs (Derde druk; Den Haag: J. Ykema1919).
    [Google Scholar]
  38. NieuwhuisW.H., Mensch en dier, Beknopt overzicht der zoölogie ten dienste van lagere en hoogere scholen (Derde druk; Leiden: J. Donner1900).
    [Google Scholar]
  39. OudemansC.A.J.A. en de VriesHugo, Leerboek der Plantenphysiologie ten gebruike bij het hoger onderwijs (Vierde druk; Haarlem: H. D. Tjeenk Willink1906).
    [Google Scholar]
  40. van PeschA.J., Leerboek der Dierkunde I (Achtste druk; Groningen: J.B. Wolters1923).
    [Google Scholar]
  41. ReindersE., Hoofdlijnen der natuurlijke historie I en II (Tweede druk Groningen & Den Haag: J.B. Wolters1920 en 1926).
    [Google Scholar]
  42. SchmeilO., Beknopt leerboek der plantkunde (Zevende druk; Zutphen: W.J. Thieme1923).
    [Google Scholar]
  43. SchmeilO., Leerboek der dierkunde (I), werveldieren, voor Nederland bewerkt door P.G. Buekers (Vijfde druk, Zutphen: W. J. Thieme1911).
    [Google Scholar]
  44. Schuurmans Stekhoven jr.J.H., Leerboek der dierkunde, voor gymnasia, lycea en hoogere burgerscholen (Utrecht: A. Oosthoek1932).
    [Google Scholar]
  45. ThoméO.W., Leerboek der dierkunde (I), Het menselijk lichaam, bewerkt door J.J. Prins (Vijftiende druk; Groningen & Batavia: P. Noordhoff1935).
    [Google Scholar]
  46. ThoméO.W., Leerboek der dierkunde deel 3, ongewervelde dieren, bewerkt door J.J. Prins (Vierde druk, Groningen: P. Noordhoff1926).
    [Google Scholar]
  47. WaageG.H., Beknopt leerboek der dierkunde, Gewervelde dieren (I). Ten gebruike bij 't onderwijs aan gymnasia, H. B. S.-en en andere daarmee gelijk te stellen inrichtingen van onderwijs (Zwolle: W.E.J. Tjeenk Willink1931).
    [Google Scholar]
http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.5117/DNK2021.95.004.VAND
Loading
This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error