Nut, gemak en genoegen | Amsterdam University Press Journals Online
2004
Volume 29 Number 1
  • ISSN: 1381-0065
  • E-ISSN: 2772-7726

Abstract

Abstract

This article provides the first overview of Dutch artists’ manuals, published in the first half of the nineteenth century. These instructional books tell the reader what materials to use and how to apply them in order to successfully make an artwork. Contemporary researchers have used artists’ manuals as a source of historical information for technical research of historical objects. However, the focus on the technical information results in a lack of consideration for other aspects of published manuals. The present article is aimed precisely at that: what can non-technical texts, material form and cultural-social context tell us about artists’ manuals?

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/JNB2022.005.RIJP
2022-09-01
2024-03-29
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/13810065/29/1/JNB2022.005.RIJP.html?itemId=/content/journals/10.5117/JNB2022.005.RIJP&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Bouvier, Pierre Louis, JohannesCoenraad Beijer (vert.), Handboek voor jonge beoefenaars & liefhebbers der schilderkunst, of volledige aanwijzing ter vervaardiging van allerlei soorten van schilderwerken. Breda: Broese & comp., [1830]-1831.
    [Google Scholar]
  2. Dietrich, Friedrich, Vier en dertig ontdekte geheimen voor teekenaars, schilders en verlakkers. Amsterdam: De Grebber, 1845.
    [Google Scholar]
  3. Fokke Simonsz, Arend, De kunst van tekenen en schilderen in waterverwen, […] en behandeling van alle soorten van waterverwen. Na den achtsten druk uit het Engelsch vertaald. Den Haag: J.C. Leeuwestijn, [1803]; Leiden, A. en J.Honkoop, 1805.
    [Google Scholar]
  4. Lairesse, Gerard van, Groot schilderboek of grondig, volledig en beredeneerd onderwijs in de schilderkunst; met voorbeelden uit de kunst-stukken van vroegere en latere meesters. Amsterdam: P. van Rossen, 1836.
    [Google Scholar]
  5. Langlois de Longueville, F.P., PaulusJolly (vert.), Volledige handleiding voor het schilderen in sap- en dekverwen […] met bijvoeging eener beschrijving van het schilderen op porselein, glas, satijn en meer andere kunstoefeningen. Hoorn: Gebr. Vermande, 1843.
    [Google Scholar]
  6. Langlois de Longueville, F.P., PaulusJolly (vert.), Volledige handleiding voor het schilderen in sap- en dekverven (…) met eene beschrijving van het schilderen op porselein, glas en satijn en met meer andere kunstoefeningen. Rotterdam: Bolle, [ca. 1850].
    [Google Scholar]
  7. Libert, Lambert, EelkeJelles Eelkema (vert.), Handleiding tot de kennis en beoefening der teeken- en schilderkunst. Leeuwarden: L. Schierbeek, 1836.
    [Google Scholar]
  8. Lübcke, Johann Tobias, Eerste handleiding tot de bloem-, teken- en schilder- en borduurkonst, in XXIV voorbeelden van bloemen en vruchten, in omtrekken en kleuren nevens eene tafel der onderscheidene verwen. Amsterdam: W. Holtrop, 1802.
    [Google Scholar]
  9. Mansion [= André-LéonLarue], EelkeJelles Eelkema (vert.), Grondig onderrigt in de teeken- en schilderkunst, inzonderheid in miniatuur, ten nutte van jonge kunstoefenaren. Leeuwarden: L. Schierbeek, 1830.
    [Google Scholar]
  10. Simis, Lambertus, Grondig onderwijs in de schilder- en verwkunst, bevattende eene duidelyke onderichting in den aard, den oorsprong, sterkte en zwakte der verwen, olyeteiten, enz., het bereiden, en behoorlyk, of kwalyk gebruik derzelven, ook over het behan delen der werken, huizen en rydtuigen, galdhout- en marmer-schilderen, vergulden, verzilveren en metaalen als mede over het verlakken en witwerken enz. Amsterdam: Hendrik Gartman, 1801-1807.
    [Google Scholar]
  11. Simis, Lambertus, Grondig onderwijs in de schilder- en verwkunst : bevattende eene duidelijke onderrigting in den aard, den oorsprong, sterkte en zwakte der verwen, olijeteiten, enz., het bereiden en behoorlijk of kwalijk gebruik derzelven, ook over het behandelen der werken, huizen en rijtuigen, gladhout en marmer schilderen, vergulden, verzilveren en metalen, alsmede over het verlakken en witwerken, het maken en gebruiken van lakken en vernissen, het verwen van wollen, saijetten, zijden, enz., over de craijon-pennen en waterverwen, schilderen van papier en het glassnijden, doormengd met vele andere en soortgelijke wetenschappen en kunstgeheimen : alles niet alleenlijk onontbeerlijk voor den leerling, maar ook hoogstnuttig voor den meer ervaren schilder. Amsterdam: erven H. Gartman, 1829-1835.
    [Google Scholar]
  12. Susse, Frères, Volledige handleiding tot de teeken- en schilderkunst voor schilders en liefhebbers, bevattende het olieverw-schilderen, het miniatuur- en waterverw-teekenen, alsmede het teekenen met pastelverwen, de kunst om bloemen in waterverw te teekenen en koperplaat-drukken te kleuren, benevens een aanhangsel over de kunst van boetseren en beeldhouwen. Amsterdam: W. de Grebber, 1845.
    [Google Scholar]
  13. Vuurst, Willem van der, Natuurlijke en oordeelkundige beschrijving der verfwaren, met onderscheidene bijvoegsels en aanmerkingen verrijkt, gedurende een aantal van jaren, met veel moeite en zorg, door eigen onderzoek en ondervinding, bijeen verzameld en opgesteld. Amsterdam: Weduwe Hendrik Gartman, 1819.
    [Google Scholar]
  14. Albig, Jörg-Uwe, Die Kunst der Romantik Europas Maler im Zeitalter der Sehnsucht; 1790–1860. Hamburg: Gruner + Jahr, 2014.
    [Google Scholar]
  15. Algemeene konst- en letterbode, voor het jaar 1802. Haarlem: A. Loosjes, 1802.
    [Google Scholar]
  16. Algemeene konst- en letterbode. Haarlem: A. Loosjes, 1830.
    [Google Scholar]
  17. Amsterdamse courant. Amsterdam: Otto Barentsz Smient, 13-02-1798.
    [Google Scholar]
  18. ARTECHNE – Technique in the Arts, 1500-1950. artechne.wp.hum.uu.nl.
    [Google Scholar]
  19. Athenaeum: tijdschrift voor wetenschap en kunst. Den Haag: Erven Stark, 1836.
    [Google Scholar]
  20. Beijer, Coenraad, Handleiding tot den Nederlandschen stijl, of volledige aanwijzing ter vervaardiging van schriftelijke opstellen, voor Nederlanders, zoo in het algemeen als in beroepsbetrekkingen en gegrond op de redeneerkunde. Rotterdam: Mensing en Van Westreenen, 1820.
    [Google Scholar]
  21. Bergvelt, Ellinoor [e.a.], J.A. Knip 1777-1847. Den Haag: Staatsuitgeverij, 1977.
    [Google Scholar]
  22. Bergvelt, Ellinoor, ‘Nationale, levende en 19de-eeuwse meesters. Rijksmusea en eigentijdse kunst (1800-1848)’, in: Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek35 (1984) 77-149.
    [Google Scholar]
  23. Birren, Faber. History of Colour in Painting. New York: Reinhold, 1986.
    [Google Scholar]
  24. Blanc, Charles, KateN. Doggett (vert.), The Grammar of Painting, and Engraving. New York: Hurd and Houghton, 1874.
    [Google Scholar]
  25. Blok, P.J., P.C.Molhuysen, Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Leiden: A.W. Slijthoff, 1911.
    [Google Scholar]
  26. Boschma, Cornelis, Willem-Bartel van der Kooi (1768 – 1836) en het tekenonderwijs in Friesland. Leeuwarden: Fries Museum, 1978.
    [Google Scholar]
  27. Boulboullé, Jenny, ‘Drawn up by a learned physician from the mouths of artisans’, in: Netherlands Yearbook for History of Art / Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek Online, 68 (1), 204-249.
    [Google Scholar]
  28. Bouvier, Pierre Louis, Manuel des jeunes artistes et amateurs en peinture. Paris: F.G. Levrault, 1827.
    [Google Scholar]
  29. Bowles, Carington, De kunst om in perspectief te tekenen. Leiden: A. en J. Honkoop, 1805.
    [Google Scholar]
  30. BrunoUrban, Das Groot Schilderboek des Gerard de Lairesse. Berlijn: Schade, 1914.
    [Google Scholar]
  31. Burwick, Frederick, The Damnation of Newton: Goethe’s Color Theory and Romantic Perception. New York: De Gruyter, 1986.
    [Google Scholar]
  32. Cadet, Pierre, Susse Frères: 150 years of sculpture 1837-1987. Parijs: Susse Frères, 1992.
    [Google Scholar]
  33. Caracciolo, Maria Teresa, Le romantisme. Parijs: Citadelles & Mazenod, 2013.
    [Google Scholar]
  34. Carlyle, Leslie, A critical analysis of artists’ handbooks, manuals and treatises on oil painting published in Britain between 1800-1900: with reference to selected eighteenth-century sources. (Ph.D. diss.), London: Courtauld Institute of Art/University of London, 1991.
    [Google Scholar]
  35. Carlyle, Leslie, The artist’s assistant: oil painting instruction manuals and handbooks in Britain 1800-1900: with reference to selected eighteenth-century sources. London: Archetype, 2001.
    [Google Scholar]
  36. Catalogus van eene aanzienlijke verzameling van ongebonden boeken (…) van wijlen den heer W. Holtrop. Amsterdam: Schalekamp en Van de Grampel, 1836.
    [Google Scholar]
  37. CERL thesaurus. data.cerl.org.
    [Google Scholar]
  38. Cocq, Hendrik, De konst van bereiding, behandeling, bewerking en beschildering der beste soorten van lakken en vernissen, tot haar volkomenheid gebragt, door eene dertig-jaarige oeffening derzelve. Zeer dienstig voor alle liefhebbers der verlakkonst, rytuig- en kladschilders, witwerkers, enz. Leiden: Andries Coster, 1771 (Amsterdam, Rijksmuseum, 318 G 27).
    [Google Scholar]
  39. Constant-Viguier, S.F., F.-P.Langlois de Longueville [e.a.], Manuel de miniature et de gouache (…) manuel du lavis à la sepia et de l’aquarelle. Paris: z.n., 1828.
    [Google Scholar]
  40. De vriend des vaderlands: een tijdschrift, toegewijd aan den Roem en de welvaart van Nederland en in het bijzonder aan de hulpbehoeftigen in hetzelve. Amsterdam: J. van der Hey en Zoon, 1832.
    [Google Scholar]
  41. Delacroix, Eugène, MichèleHannoosh (ed.), Journal, nouvelle édition intégrale. Parijs, José Corti, 2009.
    [Google Scholar]
  42. Dietrich, Friedrich, Anweisung zur Oel-Malerei, zur Fresco- und zur Miniatur-Malerei. Ernst: Quedlinburg & Leipzig, 1857.
    [Google Scholar]
  43. Druten, Terry van [e.a.], De romantische ziel: schilderkunst uit de Nederlandse en Russische romantiek. Rotterdam: nai010, 2014.
    [Google Scholar]
  44. Druten, Terry van, Van gecouleerde tekening tot aquarel, de Nederlandse aquarel in de negentiende eeuw, in: De aquarel, Nederlandse meesters van de negentiende eeuw. Bussum: Thoth, [2015].
    [Google Scholar]
  45. Dürer, Albrecht, C.G.van Murr (vert.), Dagverhaal van Albert Durer’s Nederlandsche reize (…). Amsterdam: W. Holtrop, 1780 (KB KW 1294 G 47).
    [Google Scholar]
  46. Eamon, William, Science and the Secrets of Nature: Books of Secrets in Medieval and Early Modern Culture. Princeton: Princeton University Press, 1994.
    [Google Scholar]
  47. Eastaugh, Nicholas [e.a.], Pigment Compendium: A Dictionary and Optical Microscopy of Historical Pigments. Routledge: London & New York, 2008.
    [Google Scholar]
  48. Eenens, Hans, Broese en Comp. – N.V. Boekhandel voorheen J.G. Broese – Broese Kemink b.v. Utrecht: Broese Kemink, 1991.
    [Google Scholar]
  49. Feller, Robert [e.a.]. Artists’ pigments : a handbook of their history and characteristics. Cambridge: National Gallery of Art, 1986.
    [Google Scholar]
  50. Fokke Simonsz, Arend, Verhandeling over de algemeene gelaatkunde der onderscheidene leeftijden van den mensch, waar bij gevoegd is eene naauwkeurige beschrijving van een menschhorologie : met de noodige ophelderende aaenteekeningen. Amsterdam: J.C. van Kesteren, 1801.
    [Google Scholar]
  51. Giersbergen, Wilhelmina Maria Johanna Ignatia van, ‘De kunst is geheel en al bijzaak’. De moeizame carriere van C.C. Huijsmans (1810-1886), tekenmeester in Brabant. (Ph.D. diss) Tilburg: Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 2003.
    [Google Scholar]
  52. Giersbergen, Wilma van, Een begenadigd colorist : Willem Hendrik Schmidt. Venlo: Van Spijk, 2009.
    [Google Scholar]
  53. Hagendijk, Thijs, Reworking Recipes : Reading and Writing Practical Texts in the Early Modern Arts. (Ph.D. diss.), Utrecht: Universiteit Utrecht, 2020.
    [Google Scholar]
  54. Halbertsma, Marlite, Charles Rochussen 1814-1894 : een veelzijdig kunstenaar. Zwolle: Waanders, 1997.
    [Google Scholar]
  55. Heij, Jan Jaap, Een vereeniging van ernstige kunstenaars : 150 jaar Maatschappij Arti et Amicitiae 1839-1989. Bussum: Thoth, 1989.
    [Google Scholar]
  56. Hoogenboom, Annemiek, ‘De status van de beeldende kunstenaar en de oprichting van de Maatschappij ‘Arti et Amicitiae’, in: De Negentiende Eeuw14 (1990).
    [Google Scholar]
  57. Hoogenboom, Annemiek, De stand des kunstenaars: de positie van kunstschilders in Nederland in de eerste helft van de negentiende eeuw. Leiden: Primavera Pers, 1993.
    [Google Scholar]
  58. Hoogenboom, Annemiek, ‘Art for the market: contemporary painting in the Netherlands in the first half of the nineteenth century’, in: Simiolus 22 (1993-’94), 129-147.
    [Google Scholar]
  59. Hoop jr., A. van der, ‘Redevoering over de verpligting des schilders, om in zijne voorstellingen te streven naar waarheid’, in: Bijdragen tot Boeken- & Menschenkennis1 (1835) deel. 2.
    [Google Scholar]
  60. Immerzeel jr., Johannes, De levens en werken der Hollandsche en Vlaamsche Kunstschilders. Amsterdam: J. Israël, 1974.
    [Google Scholar]
  61. Ives, Colta [e.a.], Romanticism & the school of nature: nineteenth-century drawings and paintings from the Karen B. Cohen collection. New York: Metropolitan Museum of Art, 2000.
    [Google Scholar]
  62. Jong, Johannes de, Alphabetische naamlijst van boeken (…). Amsterdam & Den Haag: Van Cleef, 1835 [= supplement].
    [Google Scholar]
  63. Jong, Servaas de, Wenken ter handleiding in de beoefening der schilderkunst. Utrecht: z.n., 1835.
    [Google Scholar]
  64. Karlsruher Virtueller Katalog (KVK). https://kvk.bibliothek.kit.edu/
    [Google Scholar]
  65. Kirby, Jo, A Closer Look: Painting Technique. London: National Gallery London Publications, 2012.
    [Google Scholar]
  66. Klamt, Johann Christian, KeesVeelenturf (red.), Representatie: kunsthistorische bijdragen over vorst, staatsmacht en beeldende kunst, opgedragen aan Robert W. Scheller. Nijmegen: Valkhof Pers, 2004.
    [Google Scholar]
  67. Klarenbeek, Hanna, ‘De Tentoonstellingen van Levende Meesters in Amsterdam en Den Haag’, in: Penseelprinsessen & broodschilderessen: vrouwen in de beeldende kunst 1808-1913. Bussum: Thoth, 2012, 98-116.
    [Google Scholar]
  68. Koekkoek, B.C., Herinneringen en mededelingen van eenen landschapsschilder (Amsterdam, G.J.A. Beijerinck, 1841).
    [Google Scholar]
  69. Koolhaas-Grosfeld, Evelien, De ontdekking van de Nederlander in boeken en prenten rond 1800. Zutphen: Walburg Pers, 2021.
    [Google Scholar]
  70. Koolhaas-Grosfeld, Evelien, ‘Nationale versus goede smaak. Bevordering van nationale kunst in Nederland: 1780-1840’, in: Tijdschrift voor Geschiedenis95 (1982), 605-636.
    [Google Scholar]
  71. Kramm, Christiaan, De levens en werken der Hollandsche en Vlaamsche kunstschilders, beeldhouwers, graveurs en bouwmeesters, van den vroegsten tot op onzen tijd. Amsterdam: gebr. Diederichs, 1857-1864.
    [Google Scholar]
  72. Kunsten te Amsterdam, 1817-1870. (Ph.D. diss.) Universiteit van Amsterdam: in eigen beheer, 2000.
    [Google Scholar]
  73. Lavoye, Madeleine, Contribution àl’iconographie de la Province de Liège. Luik: Université de Liège (coll. Bibliotheca Universitatis Leodiensis), 1970.
    [Google Scholar]
  74. Leeuw, Ronald de, JennyReynaerts [e.a.], Meesters van de Romantiek, 1800-1850. Zwolle: Waanders, 2005.
    [Google Scholar]
  75. Levie, Simon Hijman, (red.), Het vaderlandsch gevoel, vergeten negentiende-eeuwse schilderijen over onze geschiedenis. Amsterdam: Rijksmuseum, 1978.
    [Google Scholar]
  76. Libert, Lambert, Manuel des jeunes artistes, ou Traitéélémentaire et pratique du dessin et de la peinture (…). Luik: bij de auteur, [1805].
    [Google Scholar]
  77. Libert, Lambert, Traitéélémentaire et pratique du dessin et de la peinture, à l’usage des jeunes artistes (…) Quatrième édition augmentée (…). Parijs: Delarue & Lille, Castiaux, 1823.
    [Google Scholar]
  78. Liefde-van Brakel, Tiny, Een Haagse schildersfamilie uit de negentiende eeuw: Hendrikus, Gerardine, en Julius van de Sande Bakhuyzen. Zwolle: Haags Historisch Museum, Uitgeverij Waanders, 1997.
    [Google Scholar]
  79. Loos, Wiepke, ‘De ‘Kunst-Krans’ (1881-1904). Het vriendenalbum van het Amsterdamse kunstgezelschap Arte et Amicitia’, in: De Negentiende Eeuw10 (1986), deel 1, 1-41.
    [Google Scholar]
  80. LotteJensen, ‘Fokke [Simonsz.], Arend’ in: Biografisch Woordenboek van Nederland. Geraadpleegd op 3november2021, http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1780-1830/lemmata/data/Fokke.
    [Google Scholar]
  81. Lucht, Christiaan [e.a.], De gebroeders Verveer: Haagse meesters van de romantiek. Zutphen: Walburg Pers, 2015.
    [Google Scholar]
  82. Man, Jacqueline de, Kunst op schrift, een inventarisatie van Nederlandstalige publikaties op het gebied van kunsttheorie en esthetica, 1670-1820. Leiden: Primavera Pers, 1993.
    [Google Scholar]
  83. Mansion [= André-LéonLarue], Letters upon the art of miniature painting. London: z.n., [1824].
    [Google Scholar]
  84. Mansion [= André-LéonLarue], Lettres sur la miniature. Paris: Janet, 1823.
    [Google Scholar]
  85. Mythen van het atelier. http://www.mythenvanhetatelier.nl/home
    [Google Scholar]
  86. Ouwerkerk, Annemiek, Tussen kunst en publiek: een beeld van de kunstkritiek in Nederland in de eerste helft van de negentiende eeuw. Leiden: Primavera Pers, 2003.
    [Google Scholar]
  87. Pastoureau, Michel, Red: the history of a color. New Jersey: Princeton University Press, 2017.
    [Google Scholar]
  88. Pots, Roel, Cultuur, koningen en democraten, overheid & cultuur in Nederland, Nijmegen: SUN, 2000.
    [Google Scholar]
  89. Reynaerts, Jenny, ‘Het karakter onzer Hollandsche school’. De Koninklijke Akademie van Beeldende te Amsterdam, 1918-1870. Amsterdam: in eigen beheer, 2000.
    [Google Scholar]
  90. Reynaerts, Jenny, Spiegel van de werkelijkheid: 19de-eeuwse schilderkunst in Nederland. Brussel: Mercatorfonds, 2019.
    [Google Scholar]
  91. Rijpma, Hugo, A.P.P.C.R.E. de Ceva : een hoveling in de kunstwereld. Amsterdam: JHSG, 2012.
    [Google Scholar]
  92. Rogala, Dawn V, HansHofmann, The Artist’s Materials. Los Angeles: Getty Publications, 2015.
    [Google Scholar]
  93. Rotterdamsche courant. Rotterdam: Benjamin Arrenberg, 22-12-1821.
    [Google Scholar]
  94. Saakes, Antonij Bernard, Naamlijst van Nederduitsche boeken, als mede van Fransche en Latijnsche werken (…) gedurende de jaaren 1790-1848 in ons vaderland uitgekomen. Amsterdam: Saakes, 1794-1853.
    [Google Scholar]
  95. Scheen, Pieter Arie, Honderd jaren Nederlandsche schilder- en teekenkunst. De Romantiek met voor- en natijd (1750-1850). Den Haag: Boek en Periodiek, 1946.
    [Google Scholar]
  96. Scheen, Pieter Arie, Lexicon Nederlandse beeldende kunstenaars 1750-1880. Den Haag: Scheen, 1981.
    [Google Scholar]
  97. Short Title Catalogue Netherlands (STCN). https://picarta.on.worldcat.org.
    [Google Scholar]
  98. Sillevis, John, Wijnand Nuyen, 1813-1839: romantische werken. Den Haag: Haags Gemeentemuseum, Den Haag.
    [Google Scholar]
  99. Stols-Witlox, Maartje, ‘‘From reading to painting’, Authors and Audiences of Dutch Recipes for Preparatory Layers for Oil Painting’ in: Early Modern Low Countries1 (2017), 71–134.
    [Google Scholar]
  100. Stols-Witlox, Maartje, Historical recipes for preparatory layers for oil paintings in manuals, manuscripts and handbooks in North West Europe, 1550-1900: analysis and reconstructions. (Ph.D. diss.), Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 2014.
    [Google Scholar]
  101. Stolwijk, Chris, ‘De Tentoonstellingen van Levende Meesters in Amsterdam en Den Haag 1858-1896’, in: De Negentiende Eeuw19 (1995).
    [Google Scholar]
  102. Susse, Frères, Das Ganze der Zeichnen- und Malerkunst (…) nebst einem Anhange über die Kunst des Modellirens und der Bildhauerei. Leipzig & Pesth: Verlags Magazin, 1844.
    [Google Scholar]
  103. Susse, Frères, Nouveau petit manuel de dessin au pastel, à l’estompe, à la mine de plomb et aux trois crayons. Paris: Impr. de Béthune et Plon, z.j.
    [Google Scholar]
  104. Susse, Frères, Nouveau petit manuel de la peinture à l’huile. Paris: Impr. de Béthune et Plon, z.j.; Frères Susse, Nouveau petit manuel de peinture à la miniature et l’aquarelle pour le portrait. Parijs, Impr. de Béthune et Plon, z.j.
    [Google Scholar]
  105. Susse, Frères, Petit manuel de dessin à la mine de plomb, aux trois crayons, au fusain et au pastel, d’après les conseils de nos premiers artistes. Paris: Impr. de Plon frères, z.j.
    [Google Scholar]
  106. Taylor, Paul, ‘The Birth of the Amateur’, in: Nuncius, 31 (2016), 499-522.
    [Google Scholar]
  107. Thomassen, Kees, Aan vrienden gewijd, alba amicorum in de Koninklijke Bibliotheek. Amersfoort, Bekking & Blitz, 2012.
    [Google Scholar]
  108. Tilborgh, Louis van, ‘Dutch Romanticism: A Provincial Affair’, in: Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art, deel 14, no. 3/4 (1984), 179-188.
    [Google Scholar]
  109. Tilborgh, Louis van, GuidoJansen [e. a.], Op zoek naar de Gouden Eeuw, Nederlandse schilderkunst 1800-1950. Zwolle: Waanders, 1986.
    [Google Scholar]
  110. Townsend, Joyce H., ‘The Materials Used by British Oil Painters in the Nineteenth Century’, in: Tate Papers, no.2, Autumn 2004, https://www.tate.org.uk/research/publications/tate-papers/02/the-materials-used-by-british-oil-painters-in-the-nineteenth-century.
    [Google Scholar]
  111. Townsend, Joyce, Turner’s Painting Techniques. London: Tate, 2007.
    [Google Scholar]
  112. Vaderlandsche letteroefeningen (…). Amsterdam: G.S. Leeneman van der Koe & J.W. IJntema, 1836.
    [Google Scholar]
  113. Vinci, Leonardo Da, Traité élémentaire de la peinture. Paris: Deterville, 1803. vol. 14, no. 3/4 (1984), 179-188.
    [Google Scholar]
  114. Wilton, Andrew, AnneLyles, The Great Age of British Watercolours (1750–1880). München: Prestel, 1993.
    [Google Scholar]
  115. Woodcock, Sally, ‘The Life of a Painter: technical information in painters’ biographies and autobiographies published in Britain 1820-1940’, in: Painting Techniques, History, Materials and Studio Practice, Dublin: IIC preprints, 1998.
    [Google Scholar]
  116. Wrapson, Lucy [e.a.], In Artists’ Footsteps: The Reconstruction of Pigments and Paintings. London: Archetype Publications Ltd., 2013.
    [Google Scholar]
http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.5117/JNB2022.005.RIJP
Loading
/content/journals/10.5117/JNB2022.005.RIJP
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error