Nieuwe geschiedenis | Amsterdam University Press Journals Online
2004
Volume 23, Issue 2
  • ISSN: 1384-5845
  • E-ISSN: 2352-1171

Abstract

Abstract

P.J. Meertens’ appointment in 1930 as secretary of the Dialect Committee and head of its bureau has been described as a key step in his unfolding career as a folklorist. Whereas histories of the study of folklore are plentiful, those on the Dialect Committee and its bureau are scant. J. Daan’s history of dialect geography in the Netherlands includes misrepresentations and omissions involving Meertens, van Ginneken and Kloeke, which have been amplified in later publications. For example, van Ginneken’s machinations purportedly thwarted Kloeke’s nomination to direct a Dialect institute. Daan does not mention that the government’s refusal in 1927 and 1928 to fund an institute had required changing the original plans, nor does she mention the role of the medical doctor and experimental phonetician Kaiser, whose status as an exact scientist influenced the government to reverse position, and in 1929 announce funding. Using extensive archival research, and focusing especially on the production of an atlas of dialects in the Northern and Southern Netherlands, this article describes the history of the Dialect Committee from its early initiatives in 1926 until 1948 when the committees for dialects, folklore and onomastics formed a Central Committee.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/NEDTAA2018.2.009.MEER
2018-12-01
2024-03-28
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/13845845/23/2/09_NEDTAA2018.2.MEER.html?itemId=/content/journals/10.5117/NEDTAA2018.2.009.MEER&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Actes du premier congrès international de linguistes à la Haye, du 10-14 Avril 1928(1930). Leiden: Sijthof.
  2. Bennis, H.(2003). P.J. Meertens. In: W.van Anrooij, I.Biesheuvel, K.van Dalen-Oskam, 
J.Noordegraaf (red.), Bio- en bibliografisch lexicon van de neerlandistiek. https://www.dbnl.org/tekst/anro001bioe01_01/
    [Google Scholar]
  3. Bevindingen over P.J. Meertens op grond van literatuur en geraadpleegde bronnen. Rapport van de Commissie van Drie(2006). Amsterdam: Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen.
  4. Blancquaert, E. & P.J.Meertens(1941). Dialectatlas van de Zeeuwsche eilanden. Antwerpen: De Sikkel.
    [Google Scholar]
  5. Brabers, J.(1998). Proeven van eigen cultuur. Vijf en zeventig jaar Katholieke Universiteit Nijmegen 1923-1998, Deel 1 1923-1960. Nijmegen: Valkhof Pers.
    [Google Scholar]
  6. Braches, E.(1989). Pieter Jacobus Meertens. Middelburg 6 september 1899 – Amstelveen 28 oktober 1985. In: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, 1987-1988. Leiden: E.J. Brill, 197-227.
    [Google Scholar]
  7. Bree, C. van(2003). Kloeke, G.G. In: W.van Anrooij, I.Biesheuvel, K.van Dalen-Oskam, 
J.Noordegraaf (red.), Bio- en bibliografisch lexicon van de neerlandistiek. https://www.dbnl.org/tekst/anro001bioe01_01/
    [Google Scholar]
  8. Bree, C. van(2005). Een biobliografische schets van Gesinus Gerhardus Kloeke. Tijdschrift voor Nederlandse Taal & Letterkunde121, 193-210.
    [Google Scholar]
  9. Daalder, S.(2004). Achter de schermen van een congres. Het eerste Internationale Linguïstencongres (Den Haag, 1928). In: Voortgang (= Jaarboek voor de neerlandistiek XXII). Amsterdam/Münster: Stichting Neerlandistiek VU/Nodus Publikationen, 315-321.
    [Google Scholar]
  10. Daalder, S.(2005). Voorlichting over dialectologie in de bezettingsjaren. Jac. van Ginneken (1877-1945) en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. In: Voortgang 
(= Jaarboek voor de neerlandistiek XXIII). Amsterdam/Münster: Stichting Neerlandistiek VU/Nodus Publikationen, 323-354.
    [Google Scholar]
  11. Daan, J.(1963). Toelichting bij de Taalatlas van Noord- en Zuid-Nederland I (= Bijdragen en Mededelingen van de Dialecten-Commissie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen 27). Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij.
    [Google Scholar]
  12. Daan, J.(2000). Geschiedenis van de dialectgeografie in het Nederlandse taalgebied. Rondom Kloeke en het Dialectenbureau. Amsterdam: Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.
    [Google Scholar]
  13. Dekker, T.(1994). Het Rijksinstituut voor Nederlandsche Taal- en Volkscultuur. Een mislukt initiatief tijdens de Tweede Wereldoorlog. Volkskundig Bulletin20, 343-374.
    [Google Scholar]
  14. Dekker, T.(2000). Ideologie en volkscultuur ontkoppeld: een geschiedenis van de Nederlandse volkskunde. In: T.Dekker, H.Roodenburg, G.Rooijakkers (red.), Volkscultuur. Een inleiding in de Nederlandse etnologie. Nijmegen/Amsterdam: SUN/Meertens Instituut, 7-65.
    [Google Scholar]
  15. Dekker, T.(2002). De Nederlandse volkskunde. De verwetenschappelijking van een emotionele belangstelling. Amsterdam: Aksant.
    [Google Scholar]
  16. Donum Natalicium Schrijnen. Verzameling van opstellen door oud-leerlingen en bevriende vakgenooten(1929). Nijmegen/Utrecht: N.V. Dekker & Van de Vegt.
  17. Goeman, T.(2005). Methodologische vernieuwing in het dialectologische onderzoek van Kloeke. Tijdschrift voor Nederlandse Taal & Letterkunde121, 249-263.
    [Google Scholar]
  18. Goossens, J. & J.van Keymeulen(2006). Geschiedenis van de Nederlandse dialectstudie. <https://dbnl.org/tekst/goos003gesc01_01/>
    [Google Scholar]
  19. Grootaers, L. & G.Kloeke(1926). Handleiding bij het Noord- en Zuid-Nederlandsch dialectonderzoek (= Noord- en Zuid-Nederlandsche dialectbibliotheek 1). ’s-Gravenhage: Nijhoff.
    [Google Scholar]
  20. Van Haeringen, C. (1963-1964). Levensbericht G.G. Kloeke. In: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, 1963-1964. Leiden: E.J. Brill, 467-475.
    [Google Scholar]
  21. Hamans, C.(2011). An early sociolinguistic approach towards standardization and dialect variation: G.G. Kloeke’s theory of Hollandish expansion. In: G.Hassler & G.Volkmann (red.), History of linguistics 2008: selected papers from the 11th international conference on the history of the language sciences (ICHOLS XI), Potsdam, 28 August-2 September 2008. (= Amsterdam studies in the theory and history of linguistic science. Series III, Studies in the history of the language sciences 115). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
    [Google Scholar]
  22. Heeroma, K.(1959). Nieuwe kaarten van de Nederlandse Taalatlas. De Nieuwe Taalgids52, 14-21.
    [Google Scholar]
  23. Henkes, B.(2000). P.J. Meertens als Christen op zoek naar gelijkheid in verscheidenheid. In: Een vreemde man en die ons vreemd ontviel. Liber amicorum voor E.W.A. Henssen (1950-1999). Amsterdam: Uitgeverij Bas Lubberhuizen, 318-342.
    [Google Scholar]
  24. Henkes, B. (2005a). Uit liefde voor het volk. Volkskundigen op zoek naar de Nederlandse identiteit 1918-1948. Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep.
    [Google Scholar]
  25. Henkes, B. (2005b). De eenheid van ‘het volk’ als basis voor wetenschap en politiek. Tijdschrift voor geschiedenis118, 207-226
    [Google Scholar]
  26. Henkes, B.(2006). Documenteren om te identificeren. De volkskundeatlas: een zuiver wetenschappelijke methode of een politiek instrument? In: L.Dorsman & P.Knegtmans (red.), Stille wijkplaatsen? Politiek aan de Nederlandse universiteiten sedert 1876. Hilversum: Uitgeverij Verloren, 83-96.
    [Google Scholar]
  27. Henkes, B.(2008). ‘Een volk dat leeft, bouwt aan zijn toekomst.’ Teloorgang en versterking van een Nederlandse volkscultuur rond de Zuiderzee. In: T.Sintobin (red.), Getemd maar rusteloos’. De Zuiderzee verbeeld – een multidisciplinair onderzoek. Hilversum: Uitgeverij Verloren, 91-111.
    [Google Scholar]
  28. Kloeke, G.(1920). Die niederländische Mundartenforschung. Zeitschrift für Deutsche MundartenXV, 80-92.
    [Google Scholar]
  29. Kloeke, G.(1926). Reflexen van Hollandsche expansie in de huidige Nederlandsche dialecten. 
(= Mededeelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, Afdeeling Letterkunde 61, nr. 1, Serie A). Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij.
    [Google Scholar]
  30. Kloeke, G.(1927). De Hollandsche expansie in de zestiende en zeventiende eeuw en haar weerspiegeling in de hedendaagsche Nederlandsche dialecten. (= Noord- en Zuid-Nederlandsche dialectbibliotheek 2). ’s-Gravenhage: Nijhoff.
    [Google Scholar]
  31. Kloeke, G.(1941). Taalatlas van Noord- en Zuid-Nederland. Voorbericht bij de Tweede aflevering. Leiden: E.J. Brill.
    [Google Scholar]
  32. Kloeke, G.(1955). Het taallandschap van onze noordoostelijke provinciën (= Verhandelingen van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde. Nieuwe reeks 62, no. 3). Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij.
    [Google Scholar]
  33. Kaiser, L.(1942). Phonetiek van het Urksch; overzicht, berustend op gegevens door registratie verkregen. In: P.J.Meertens & L.Kaiser (red.), Het eiland Urk. Alphen aan den Rijn: Samsom, 291-307.
    [Google Scholar]
  34. Meer, T. van der(2014). ‘Verteerd te zijn van liefde.’ P.J. Meertens in Doetinchem. De Parelduiker19, 38-51.
    [Google Scholar]
  35. Meer, T. van der(2016). Daar ben ik herboren. De Utrechtse jaren van P.J. Meertens. Oud Utrecht89, 14-19.
    [Google Scholar]
  36. Meertens, P.(1929). G.-h. wisseling in het Zeeuws. Tijdschrift voor Taal en Letteren17, 69-74.
    [Google Scholar]
  37. Meertens, P.(1948). Nederlandse filologie. In: K.Proost & J.Romein (red.), Geestelijk Nederland 1920-1940, Deel II. Amsterdam/Antwerpen: Kosmos, 1-21.
    [Google Scholar]
  38. Meertens, P.(1955). Vijfentwintig jaar Dialectbureau (= Mededelingen der Centrale commissie voor onderzoek van het Nederlandse volkseigen 7). Amsterdam: Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, 4-12.
    [Google Scholar]
  39. Noordegraaf, J.(2009). ‘Louise Kaiser’, in H.Stammerjohann (red.), Lexicon Grammaticorum. A bio-bibliographical companion to the history of linguistics. Tübingen: Max Niemayer Verlag, 782.
    [Google Scholar]
  40. Oostendorp, M. van(1016). Churchill, Bep van Klaveren en de pratende hond Bob. Neerlandistiek.nl, 10-5-2016.
    [Google Scholar]
  41. Pée, W & P.Meertens(1934). Dr. L. Grootaers’ en Dr. C.G Kloeke’s Systematisch en alfabetisch register van plaatsnamen voor Noord-Nederland, Zuid-Nederland en Fransch-Vlaanderen herzien en bijgewerkt (= Bijdragen en mededeelingen van de Dialectencommissie van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam 1). ’s-Gravenhage: Nijhoff.
    [Google Scholar]
  42. Scholtmeijer, H.(1996). Meertens’ eerste expeditie. Respons (= Mededelingen van het P.J. Meertens Instituut 1). Amsterdam: P.J. Meertens Instituut, 24-28.
    [Google Scholar]
  43. Scholtmeier, H.(2005). G.G. Kloeke en de F-zijde van de Nederlandse Dialectologie. Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde121, 279-289.
    [Google Scholar]
  44. Scholtmeijer, H.(2008). Tussen Urk en Middenmeer: de dialectologie van de Zuiderzeekust, -eilanden en -polders rond de bouw van de Afsluitdijk. In: T.Sintobin (red.), ‘Getemd maar rusteloos’. De Zuiderzee verbeeld – een multidisciplinair onderzoek. Hilversum: Uitgeverij Verloren, 51-69.
    [Google Scholar]
  45. Schröder, I.(2007). Conrad August Johannes Carl Borchling. In: Biographisches Lexikon für Ostfriesland. Band IV. Z.p.: Aurich, 50-55.
    [Google Scholar]
  46. Schrijnen, Jos. (1930-1933). Nederlandsche volkskunde. 2 dln. 2e Herz. dr., Zutphen: Thieme.
    [Google Scholar]
  47. Stroom, G. van der(2008). Sicherheitsdienst aan Germanisches Forschungsinstitut in den Niederlanden: Jac. Van Ginneken “Deutschfeindlich”. In: Voortgang (= Jaarboek voor de neerlandistiek XXVI). Amsterdam/Münster: Stichting Neerlandistiek VU/Nodus Publikationen, 325-356.
    [Google Scholar]
  48. Stroom, G. van der(2012). Jac. van Ginneken onder vuur. Over eigentijdse en naoorlogse kritiek op de taalkundige J.J.A. van Ginneken (1877-1945). Amsterdam/Münster: Stichting Neerlandistiek VU/Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  49. Sijs, N. van der (red.) (2011). Dialectatlas van het Nederlands. Amsterdam: Uitgeverij Prometheus.
    [Google Scholar]
  50. Stroop. J. (red.) (1974). Toelichting bij de taalatlas van Noord- en Zuid-Nederland II (= Bijdragen en Mededelingen van de Dialecten-Commissie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen 46). Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij.
    [Google Scholar]
  51. Verslag van de Dialecten-commissie der Koninklijke Akademie van Wetenschappen over 1930-1979.Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij.
  52. Weijnen, A.(1986). Levensbericht P.J. Meertens. In: Jaarboek KNAW. Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 198-204.
    [Google Scholar]
  53. Winkel, J. te (1898-1901). De Noordnederlandsche tongvallen: atlas van taalkaarten met tekst. Leiden: E.J. Brill.
    [Google Scholar]
http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.5117/NEDTAA2018.2.009.MEER
Loading
  • Article Type: Research Article
Keyword(s): dialect atlas; dialect committee; Kaiser; P.J. Meertens; phonetics
This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error