Radix - Volume 46, Issue 1, 2020

Mede onder invloed van de toenemende keuzestress is er in christelijke kringen veel aandacht voor ‘Gods leiding’. Helaas ontbreekt in de veelal praktische boeken en lezingen grondige theologische reflectie op onderliggende vraagstukken. In dit artikel gaan we in gesprek met de theologen Wright, Wells en Vanhoozer over de functie van de Bijbel in de keuzes die wij maken. Zij dagen ons met hun werk uit te denken in termen van een groot theo-drama, Gods heilsplan met de wereld. De tijd waarin wij leven is daarin ‘unscripted time’ en vraagt daarom om een vorm van improviserend in het leven staan. Dat vergt phronesis: een vorm van praktische wijsheid die ons leert te zien hoe het grote verhaal van het christelijk geloof raakt aan de specifieke situaties van ons leven. Dat levert geen pasklare antwoorden op, maar wel vertrouwen om met ontspanning in het leven te staan.

De maatschappelijke dialoog over de wenselijkheid van aanpassingen aan menselijk DNA is in volle gang. Volgens de katholieke medische ethiek is therapeutisch ingrijpen in principe toelaatbaar, maar enhancement niet. Dit artikel licht dit standpunt toe, uitgaande van een globale visie op hoe ons DNA zich verhoudt tot ‘wie wij zijn’. Het bespreekt hoe genetisch determinisme zich verhoudt tot een complexere visie op de relatie tussen genen en het organisme. We zien hoe het gekozen perspectief, ‘ik ben mijn DNA’ of ‘DNA is onderdeel van wie ik ben’, grote gevolgen heeft voor de morele evaluatie van DNAmodificatie; in het bijzonder van enhancement. Bezwaren over veiligheid passen wellicht beter op de voorgrond van dit debat omdat ze gelijk duidelijk zijn, maar dit genuanceerde argument geeft een goed kader voor dieper begrip. Ten slotte is deze discussie zeer interessant voor ons mensbeeld: de vraag naar enhancement toont iets van het menselijk verlangen om onszelf te verbeteren. De vraag is of door het modificeren van DNA aan dat verlangen goed richting wordt gegeven.

Deze bijdrage belicht het gedachtegoed van Alexis de Tocqueville over de relatie tussen religie en democratie. Zij laat zien op welke manier Tocqueville de verbinding legt tussen democratie en religie en, meer precies, het christelijk geloof. In de visie van de auteur biedt juist het perspectief dat Tocqueville ons aanreikt op die verhouding inspiratie voor het nadenken over cruciale vraagstukken die spelen in onze democratische samenleving vandaag de dag.