Radix - Volume 48, Issue 3, 2022

Prenatale screening voor onbehandelbare aandoeningen heeft een vaste plek gekregen in de prenatale zorg. Elke zwangere vrouw krijgt het aangeboden en kiest op basis van persoonlijke opvattingen. Het doel van prenatale screening is het bieden van handelingsopties aan aanstaande ouders wanneer het kind een aandoening heeft. Het aanbieden van prenatale screening staat echter niet op zichzelf, het heeft gevolgen voor individuele keuzes en maatschappelijke opinies ten aanzien van ouderschap en het leven met een handicap.

Moreel beraad is een manier om zorgprofessionals middels een onderling gesprek te ondersteunen in de omgang met dagelijkse morele dilemma’s. In dit artikel bespreken we de rol van de ethicus bij het begeleiden van moreel beraad. De gespreksleider komt daarbij niet met een advies op de inhoud, maar kan wel (bij)sturen in het gespreksproces. Zodoende biedt moreel beraad de hoognodige gelijkwaardige ruimte voor een genuanceerd gesprek over gevoelige vragen in de zorg. Tot slot geven we een aanzet tot het denken over de rol van levensbeschouwing in moreel beraad, en specifiek de rol van de (christelijke) gespreksleider hierin.

Dit artikel bespreekt Heideggers behandeling van de grond van het zijn en past het toe op de casus van depressie, met het essay van Eva Meijer hierover als vertrekpunt. De depressieveling is beter dan haar gelukkige medemens in staat om het ‘zijn’ van de ‘zijnden’ te scheiden, maar kan juist minder scherp de ‘zin’ van het zijn ontwaren. Met Agambens notie van het avontuur, toegepast op therapie, leert de depressieve mens de banden met het zijn weer een beetje te verstevigen.

In dit artikel worden de uitspraken van de Duitse theoloog Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) over zijn ervaringen met kerk, theologie en religie in Amerika gedurende de twee periodes die hij daar doorbracht weergegeven en geanalyseerd. Het valt op dat deze uitspraken bijna zonder uitzondering negatief zijn; temeer opvallend vanwege de openheid voor buitenlandse ervaringen die karakteristiek is voor Bonhoeffer. Drie conclusies kunnen worden getrokken: ten eerste is er een sterke continuïteit tussen de uitspraken van beide periodes (respectievelijk 1930/1931 en 1939); ten tweede is de invloed van Bonhoeffers Amerikaanse ervaringen hoofdzakelijk negatief van karakter; ten derde blijkt Bonhoeffers overhaaste vertrek uit Amerika in 1939 niet alleen een keus geweest te zijn voor Duitsland, maar ook een keus voor de waarheid, voor Christus.

Natuurlijke theologie heeft in de laatste decennia gefloreerd. Dit is met name te danken aan christelijke filosofen in Amerika en het Verenigd Koninkrijk, waaronder Richard Swinburne, William Lane Craig en Alvin Plantinga. In de afgelopen jaren zijn veel filosofische argumenten voor het bestaan van God bedacht of aangescherpt. Daarnaast zijn allerlei belangrijke publicaties verschenen op het gebied van natuurlijke theologie. Hoewel deze ontwikkelingen in ons eigen land niet geheel onopgemerkt zijn gebleven, zijn nog maar weinig zich bewust van de vitaliteit en omvang van hedendaagse natuurlijke theologie. Sterker nog, voor velen is zelfs de term ‘natuurlijke theologie’ nieuw en onbekend. In dit artikel zal ik natuurlijke theologie dus kort introduceren, een schets geven van de geschiedenis van natuurlijke theologie, recente ontwikkelingen beschrijven, ingaan op enkele bezwaren tegen deze vorm van theologie, en afsluiten door iets te zeggen over de relevantie van natuurlijke theologie.