Madoc - Current Issue

De auteur van een vijftiende-eeuws Middelengels medisch traktaat (Londen, British Library, Sloane 3489) presenteert zijn werk als een hulpmiddel voor patiënten om zichzelf te behandelen zonder tussenkomst van een arts. Dit lijkt een opvallende claim, gezien het gevaar van verkeerde diagnoses en behandelingen door een ongeschoold publiek. Ondanks deze risico’s is de auteur ervan overtuigd dat zelfbehandeling een geschikt alternatief is voor professionele medische zorg, zeker in een periode waarin er een gebrek was aan geschoolde medici. Dit artikel laat zien dat dit handschrift deel uitmaakt van een bredere zelfhulptraditie. Dergelijke teksten stellen het traditionele onderscheid tussen leken en geleerde geneeskundigen ter discussie. Het beschikbare bewijs over het eigendom van deze handschriften maakt het echter lastig om met zekerheid iets te zeggen over het lezerspubliek en in hoeverre ze werden gebruikt.

‘BLADER DOOR BOEK’ luidt de instructie boven het handschrift op de lessenaar. Het is een rare ervaring: ik verwacht perkament te voelen tussen mijn vingers maar voel alleen mijn eigen vingertoppen. Voor mij ligt een virtuele versie van het handschrift Ms. Grootseminarie 157/188, dat wordt getoond in de virtual reality-applicatie Ten Duinen @1490. De app laat mij door het vijftiende-eeuwse abdijklooster Ten Duinen rondlopen en ‘bladeren’ door het boek. Steeds vaker worden handschriften via zulke VR-toepassingen beschikbaar gesteld voor gebruikers. Wat doet deze virtuele nabootsing van de materialiteit van een middeleeuws boek met onze beleving van deze erfgoedobjecten?

In de dertiende-eeuwse Roman van Walewein zijn weinig locaties zo mysterieus als het kasteel van koning Wonder. Van al het wonderlijke dat daar te zien is, is niets zo raadselachtig als wat schuilt achter een raam in de eetzaal: een extra zaal waar de koningin afgezonderd leeft van haar echtgenoot. Hoe valt deze wonderlijke situatie te verklaren? In dit artikel wordt een oude hypothese dat de passage ontleend is aan een andere Middelnederlandse Arturroman, de Wrake van Ragisel, opnieuw onder de loep genomen.