Een verloren hoofdstukje van de Brabantsche yeesten? | Amsterdam University Press Journals Online
2004
Volume 30, Issue 1
  • ISSN: 0929-8592
  • E-ISSN: 2667-1689

Abstract

Abstract

The manuscript tradition of Jan van Boendale’s (‘Deeds of the Dukes of Brabant’) is notoriously complicated. Between 1316 and 1351 Boendale regularly updated his chronicle with descriptions of recent events. Later, these new sections were also copied to complement transcriptions of earlier versions of the chronicle. In 1444, Heinricus van den Damme completed a luxuriously decorated copy of Boendale’s for the municipal administration of Brussels. In this manuscript, a rubric at the end of the table of contents preceding book five refers to a chapter about an unspecified ‘gathering (‘parlement’) in Mechelen’, but the text of this chapter does not appear in this copy, nor in any of the extant fifteenth-century witnesses of the . However, the Mechelen chapter is found in two texts that are closely connected to Brussels and Van den Damme’s manuscript: Jan van Edingen’s (probably composed between circa 1460 and 1470) and an early modern copy of Boendale’s chronicle, made at the beginning of the seventeenth century for Gillis die Voecht, archivist of the abbey of Averbode. In this previously unknown text, an anonymous poet reports on the devastating fire that ravaged Mechelen in 1342 and its political aftermath. This addition to the , which appears in none of the other known copies, demonstrates the value of (Early) Modern manuscript copies for our understanding of the transmission history of Boendale’s chronicle and medieval literature at large. It is edited as an annex to this article.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/QUE2023.1.002.SCHO
2023-04-01
2024-04-18
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/09298592/30/1/QUE2023.1.002.SCHO.html?itemId=/content/journals/10.5117/QUE2023.1.002.SCHO&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Avonds, Piet, ‘Mechelen en de Brabantse steden (1312-1355). Een bijdrage tot de parlementaire geschiedenis van de Derde Stand (1)’, in: Bijdragen tot de geschiedenis53 (1970), 17-80.
    [Google Scholar]
  2. Balau, Sylvain & ÉmileFairon (ed.), Chroniques liégeoises ii. Bruxelles:Maurice Lamertim, 1931.
    [Google Scholar]
  3. Borgnet, Jules, ‘Le livre des cronicques de Brabant, par Jehan d’Enghien’, in: Bulletin de la Commission royale d’histoire8 (1856), 355-387.
    [Google Scholar]
  4. Burgers, J.W.J., De Rijmkroniek van Holland en zijn auteurs. Historiografie in Holland door de Anonymus (1280-1282) en de grafelijke klerk Melis Stoke (begin veertiende eeuw). Hilversum: Verloren, 1999.
    [Google Scholar]
  5. Caers, Bram, Vertekend verleden. Geschiedenis herschrijven in vroegmodern Mechelen (1500-1650). Hilversum: Verloren, 2020.
    [Google Scholar]
  6. Caers, Bram & MarkVisscher, ‘The illuminated Brabantsche yeesten manuscripts iv 684 and iv 685 in the Royal Library of Belgium. An unfinished project of Brabantine historiography. Description, list of illustrations and index of persons depicted’, in: In Monte Artium11 (2018), 7-35.
    [Google Scholar]
  7. Cremer, Sarah & FransDoperé, ‘Eglise en flammes! Traces de taille, traces d’incendie et dendrochronologie. Le cas de l’ancienne collégiale/cathédrale Saint-Rombaut à Mechelen/Malines (BE)’, in: S.Cremer, P.Fraiture, C.Maggi, D.Strinay, M.Van Ruymbeke, L.Van Wersch & A.Weitz (red.), Cerner le passé. Mélanges en l’honneur de Patrick Hoffsummer. Liège: Université de Liège – Atelier des Presses, 2022, 403-416.
    [Google Scholar]
  8. Croenen, Godfried, ‘Het dubbele auteurschap van de Grimbergsche oorlog’, in: RemcoSleiderink, VeerleUyttersprot & BartBesamusca (red.), Maar er is meer. Avontuurlijk lezen in de epiek van de Lage Landen. Studies voor Jozef D. Janssens. Leuven: Davidsfonds/Literair (2005), 131-151.
    [Google Scholar]
  9. De Smet, J.-J. (ed.), Recueil des chroniques de Flandre publié sous la direction de la Commission royale d’histoire par J.-J. De Smet = Corpus chronicorum Flandriae sub auspiciis Leopoldi primi, serenissimi Belgarum regis ii. Bruxelles: Hayez, 1841.
    [Google Scholar]
  10. De Win, Paul, ‘Jan van Edingen, heer van Kestergat, en zijn oudste zoon Lodewijk werden allebei amman van Brussel in de 15de eeuw’, in: Eigen schoon en de Brabander99 (2016), 491-534.
    [Google Scholar]
  11. Gerits, J, ‘Historische aantekeningen van Gillis die Voecht († 1653) over de Loonse steden’, in: Ons Heem47 (1993), 118-121.
    [Google Scholar]
  12. Gerritsen, W.P. (ed.), Die Wrake van Ragisel. Onderzoekingen over de Middelnederlandse bewerkingen van de Vengeance Raguidel, gevolgd door een uitgave van de Wrake-teksten i. Assen: Van Gorcum, 1963.
    [Google Scholar]
  13. Goovaerts, Léon, Écrivains, artistes et savants de l’ordre de Prémontré. Dictionnaire bio-bibliographique i-iv. Averbode: Imprimerie de l’abbaye, 1899-1909.
    [Google Scholar]
  14. Hogenelst, Dini & Fritsvan Oostrom, Handgeschreven wereld. Nederlandse literatuur en cultuur in de middeleeuwen. Amsterdam: Prometheus, 1995.
    [Google Scholar]
  15. Houthuys, Astrid, Jan van Boendale. ‘Brabantsche yeesten’ x. Een diplomatische editie van hs. Brussel 19.607, fol 1ra-9vb, met een onderzoek naar de herkomst en de functie van het ‘Voorwerk’. Ongepubliceerde licentiaatsverhandeling KU Leuven; Leuven, 2002.
    [Google Scholar]
  16. Houthuys, Astrid, Middeleeuws kladwerk: de autograaf van de Brabantsche yeesten, boek VI (vijftiende eeuw). Hilversum: Verloren, 2009.
    [Google Scholar]
  17. Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, ‘Correspondance’, in: Bulletin de la Commission royale d’Histoire9 (1857), 259-260.
    [Google Scholar]
  18. Peeters, Jean-Paul, ‘De financieel-economische situatie van de stad Mechelen in het midden van de 14de eeuw (1338-1359)’, in: Handelingen van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen108 (2004).
    [Google Scholar]
  19. Piot, Charles (ed.), Chroniques de Brabant et de Flandre. Bruxelles: Hayez, 1879.
    [Google Scholar]
  20. Schoenaers, Dirk, ‘My is leet dat ics vergat. De Vijfde Partie van Lodewijk van Velthem en het vierde boek van Jan van Boendales Brabantsche yeesten’, in: BartBesamusca, RemcoSleiderink & GeertWarnar, De boeken van Velthem. Auteur, oeuvre en overlevering. Hilversum: Verloren, 2009, 231-250.
    [Google Scholar]
  21. Schoenaers, Dirk, ‘Een onbekend kroniekje van Jacob van Maerlant?’, op: Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde (1augustus2017). <https://neerlandistiek.nl/2017/08/een-onbekend-kroniekje-van-jacob-van-maerlant/> (geraadpleegd op 25-09-2022).
    [Google Scholar]
  22. Schoenaers, Dirk, TheoHermans, IngerLeemans, CeesKoster & TonNaaijkens, Vertalen in de Nederlanden. Een cultuurgeschiedenis. Amsterdam: Boom, 2021.
    [Google Scholar]
  23. Sleiderink, R., ‘[Recensie van Stein 1994]’, in: Spiegel der Letteren37 (1995), 65-68.
    [Google Scholar]
  24. Sleiderink, Remco, De stem van de meester. De hertogen van Brabant en hun rol in het literaire leven (1106-1430). Amsterdam: Prometheus, 2003.
    [Google Scholar]
  25. Snellaert, F.A. (ed.), Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.. Brussel: M. Hayez, 1869.
    [Google Scholar]
  26. Steenhout, Robert, Jehan d’Enghien et le Livre des Cronicques de Brabant. Ongepubliceerde mémoire de licence, Université libre de Bruxelles; Bruxelles1944-1945.
    [Google Scholar]
  27. Stein, Robert, ‘Wanneer schreef Jan van Boendale zijn Brabantsche Yeesten?’, in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 106 (1990), 262-280.
    [Google Scholar]
  28. Stein, Robert, Politiek en historiografie: het ontstaansmilieu van Brabantse kronieken in de eerste helft van de vijftiende eeuw. Leuven: Peeters, 1994.
    [Google Scholar]
  29. Sytsema, Johanneke (ed.), ‘Contents’, op: Jan van Boendale. Ms. Marshall 29. <http://dutch.clp.ox.ac.uk/?q=contents> (geraadpleegd op 25-09-2022).
    [Google Scholar]
  30. Van Anrooij, W., ‘Het Haagse handschrift van Heraut Beyeren: de wordingsgeschiedenis van een autograaf’, in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde104 (1988), 1-17.
    [Google Scholar]
  31. Van Anrooij, Wim (vert.), Jan van Boendale. Boek van de wraak Gods. Amsterdam: Querido, 1994.
    [Google Scholar]
  32. Van Anrooij, Wim, ‘Boendales Boec van der wraken: datering en ontstaansgeschiedenis’, in: Queeste2 (1995), 40-53.
    [Google Scholar]
  33. Van Anrooij, Wim (red.), Al t’Antwerpen in die stad: Jan van Boendale en de literaire cultuur van zijn tijd. Amsterdam: Prometheus, 2002.
    [Google Scholar]
  34. Van Houtven, Tine, Jan van Boendale. ‘Brabantsche yeesten’ xi. Een diplomatische editie van hs. Brussel 19.607, fol 10ra-18rb, met een onderzoek naar de herkomst en de functie van het ‘Voorwerk’. Ongepubliceerde licentiaatsverhandeling KU Leuven; Leuven, 2002.
    [Google Scholar]
  35. Van Oostrom, Frits, Wereld in woorden. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1300-1400.Amsterdam: Bert Bakker, 2013.
    [Google Scholar]
  36. Van Uytven, R., Cl.Bruneel, H.Coppens & B.Augustyn (red.), De gewestelijke en lokale overheidsinstellingen in Brabant en Mechelen tot 1795 ii. Brussel: Algemeen Rijksarchief, 2000.
    [Google Scholar]
  37. Vanderputten, Steven, ‘Het turbulente verleden van de Luikse prinsbisschoppen door de ogen van een inwoner van het oude graafschap Loon. De Chronijk van Luyk, toegeschreven aan Petrus Treckpoel (1442 -circa 1507-8)’, in: Handelingen van de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis174 (2008), 5-88.
    [Google Scholar]
  38. Van de Wijngaert, F. L., ‘De grote brand van 29 mei 1342 te Mechelen’, in: Taxandria. Jaarboek van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van de Antwerpse Kempen57 (1985) (= Liber AmicorumE.Van Autenboer), 131-140.
    [Google Scholar]
  39. Willems, J. F. & J. H.Bormans (ed.), De Brabantsche yeesten, of Rymkronyk van Braband, door Jan de Klerk, van Antwerpen i-iii. Brussel: Hayez, 1839-1869.
    [Google Scholar]
http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.5117/QUE2023.1.002.SCHO
Loading
/content/journals/10.5117/QUE2023.1.002.SCHO
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error