OA

De uitgebreide pragma-dialectische argumentatietheorie empirisch geïnterpreteerd

In de zogenoemde ‘uitgebreide versie’ van de pragma-dialectiek, de argumentatietheorie waarin de retorische dimensie geïncorporeerd wordt binnen het kader van de dialectiek, vervult de notie ‘strategisch manoeuvreren’ een analytische functie. In dit artikel wordt deze analytische notie op een empirische wijze geïnterpreteerd, zodanig dat er drie toetsbare predicties over het discussiegedrag van gewone taalgebruikers uit kan worden afgeleid: (1) gewone taalgebruikers zijn zich, op pre-theoretisch niveau althans, min of meer ervan bewust wat de dialectische verplichtingen in een discussie behelzen en waar precies de grenzen van het dialectisch kader gesitueerd moeten worden (2) gewone taalgebruikers gaan ervan uit dat hun gesprekspartners zich, tot op zekere hoogte althans, evenzeer bewust zijn van de dialectische verplichtingen waaraan ook zijzelf gecommitteerd zijn (3) gewone taalgebruikers gaan ervan uit – en gaan ervan uit dat hun gesprekspartners daar ook van uitgaan - dat discussianten die zich schuldig maken aan een overtreding van de regels voor kritische discussie, onredelijk discussiegedrag vertonen waarop zij kunnen worden aangesproken en terechtgewezen. Na een korte bespreking van al eerder verricht empirisch onderzoek waarin predictie 1 centraal stond, wordt de opzet en resultaten van twee experimenten besproken waarin is nagegaan of predictie 2 en 3 geconfirmeerd kunnen worden.