Toegang, rapport en ethiek bij een etnografisch onderzoek naar hawala-bankieren | Amsterdam University Press Journals Online
2004
Volume 16, Issue 1
  • ISSN: 1385-1535
  • E-ISSN: 1875-7324

Abstract

Hawala is een informeel systeem om geld over te boeken, dat bestaat en functioneert buiten het conventionele formele bancaire systeem. Door het informele karakter van hawala wordt dit bancaire systeem ook wel aangeduid met de term ‘ondergronds bankieren’ (Van de Bunt & Siegel, 2009: 3). Het systeem is eeuwen oud en bestond al lang voordat de formele, door de overheid erkende, banken gingen functioneren. Hawala bankieren speelt tegenwoordig een belangrijke rol in het overboeken van geld door migranten naar verwanten in landen van herkomst (Van de Bunt & Siegel, 2009: 1). Hawala berust op het principe van de verrekening: bankier A ontvangt van zender X geld, en geeft opdracht aan zijn medebankier B om dit bedrag uit te betalen aan de begunstigde Y. Omgekeerd zal B te zijner tijd een bedrag ontvangen, dat door A moet worden uitbetaald (Nabi, 2009).De essentie van hawala ligt niet in de wijze van verrekening, maar in het illegale karakter ervan. Hawala-bankiers werken zonder vergunning en buiten toezicht van de overheid. De aandacht voor hawala-bankieren is sinds het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw aanzienlijk toegenomen. Het hawala-systeem werd steeds meer beschouwd als een methode om misdaadgeld wit te wassen. Vanwege de toenemende controle op financiële transacties zouden de witwassers vaker uitwijken naar alternatieve methoden voor het verzenden en ontvangen van misdaadgeld (Van de Bunt & Huisman, 2009: 119). Na de aanslagen van 11 september 2001 werd in het kader van financiering van terrorisme een relatie gelegd tussen Al Qaida en hawala-bankiers.Er is in Nederland weinig empirisch onderzoek verricht naar het fenomeen hawala. Ik heb voor het eerst in 2007, in opdracht van het ministerie van Financiën, en later in 2009 in het kader van mijn afstudeerproject etnografisch onderzoek verricht naar het hawala-systeem binnen de Afghaanse gemeenschap. Mijn vraag luidde simpelweg: hoe functioneert het hawala-systeem? Voor een antwoord op deze vraag moesten echter veel andere vragen worden beantwoord, bijvoorbeeld hoe verschillende mechanismen en communicatieprocessen functioneerden, wat de rol was van de diverse actoren, in hoeverre het gebruik crimineel is, en wat de rol van ‘vertrouwen’ is in het systeem. Tijdens het verzamelen van data om deze kwesties te beantwoorden stuitte ik op obstakels. In wat volgt zal ik die obstakels bespreken en ik zal tevens aangeven hoe ik die heb trachten te omzeilen.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/2011.016.001.034
2011-03-01
2024-03-28
Loading full text...

Full text loading...

http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.5117/2011.016.001.034
Loading
This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error