Biedt samenwerking kansen voor verduurzaming van de landbouw?

Nu de onderhandelingen over een landbouwakkoord op niets zijn uitgelopen, lijkt het alsof samenwerking in de landbouw geen optie is om verdere verduurzaming van de voedselketen tot stand te brengen. Een van de struikelblokken lijkt te zijn dat het mededingingsrecht samenwerking onvoldoende mogelijk maakt. De vraag is of deze conclusie juist is. In deze bijdrage bekijken wij welke mogelijkheden het mededingingsrechtelijk kader biedt voor de landbouwsector om samen te werken. De bijdrage richt zich in het bijzonder op de regels die specifiek voor de landbouw gelden, namelijk de bepalingen uit de Gemeenschappelijke Marktordening (GMO), waarbij het zwaartepunt bij artikel 210bis van de GMO ligt. Ook het reguliere mededingingsrecht wordt kort besproken, omdat hier ook mogelijkheden liggen voor de landbouwsector als het GMO kader geen uitkomst biedt. Wij concluderen dat hoewel samenwerking wellicht niet alle obstakels voor verduurzaming kan overbruggen, het mededingingsrecht zeer ruimhartig is voor duurzaamheidsafspraken die de concurrentie in de landbouw verregaand beïnvloeden. Het mededingingsrecht laat diverse vormen van samenwerking toe die kunnen resulteren in een zekere afzet van duurzame producten en/of een extra vergoeding voor de duurzaamheidsinspanningen van de landbouwers.