Beiaard- en Klokkencultuur in de Lage Landen - Volume 1, Issue 1, 2022

Wellbeing is a public health concept that is increasingly considered in government policy and decision making. Placemaking is an urban planning concept that looks at building human connections to a site. A sense of place and belonging is important to human wellbeing.

Carillons are sensory and physical focal points within a public place and can therefore have a unique role in bolstering wellbeing parameters such as connectedness, social inclusion and participation. Wellbeing indicators are increasingly incorporated by governments globally for urban planning and public health initiatives. Focussing on case studies from Australia, this paper examines how the concepts of ‘wellbeing’ and ‘placemaking’ relate to carillon and bell culture.

Several aspects of the history of the origin and development of the Mechelen Carillon School – the first, oldest and largest carillon school in the world – have already been described from various perspectives in numerous publications.¹ Yet, a complete overview of the past 100 years is still lacking, and recent research has also revealed new aspects about the founding.

The beginning of this school was a milestone in the history of the carillon, the start of a global carillon culture. To perpetuate Denyn’s achievements the Carillon School was founded in 1922, the first international institute for the art of carillon and the mother of almost all other carillon schools. Until today the Carillon School has a leading role as an educational institute and as the initiator of numerous initiatives and projects.

Uit onderzoek naar de musiceerpraktijk van beiaardiers in de zeventiende en achttiende eeuw blijkt dat automatische beiaarden een interessante informatiebron vormen voor de uitvoering van zowel het historisch beiaardrepertoire als van historische klaviermuziek in het algemeen.¹ Een belangrijke vaststelling was dat ‘versteken’ (bewerkingen voor de beiaardautomaat) heel wat informatie bevatten die relevant is voor de uitvoeringspraktijk van de beiaardier. Concreet werden hiervoor versteken – gemaakt voor de trommelspeelwerken – gespeeld door de beiaardier zelf en geëvalueerd. Dit praktijkgebaseerde onderzoek toonde onder meer aan dat beiaardiers tot het midden van de zeventiende eeuw intavolaties maken van polyfone vocale werken en vervolgens op de beiaard spelen. De achttiende-eeuwse beiaardboeken zijn verzamelingen van bekende melodieën en thema’s uit het brede dans-, lied- en klavierrepertoire. Zij vormen voor beiaardiers het vertrekpunt voor uitvoeringen waarbij zij ex tempore vrij omgaan met versieringen, akkoorden en variaties op de melodie en de bas. In algemene zin toont genoemd onderzoek – binnen de context van de historisch geïnformeerde uitvoering – het profiel van de beiaardier die als musicus vertrouwd is met een breed repertoire dat hij volgens recente ontwikkelingen in de muziek (stijl, genre), kan bewerken en aanpassen, zowel voor de automaat als voor het beiaardspel.

Elgar’s Memorial Chimes (1923) has become canonical in carillon repertoire as an early idiomatic work by a composer prominent within the broader musical community. Despite this, the origins of the work are poorly understood. This article explores the development and legacy of this important musical work for carillon, particularly the essential role of the English campanologist William Wooding Starmer in its inception and musical characteristics that make the work particularly effective when executed on the carillon. A final section outlines the surprising journeys and current whereabouts of various manuscripts of the work.

De Amerikaan Daniel Robins was in de jaren zestig van de twintigste eeuw een prominent en innovatief beiaardier. Als fulltime beiaardier aan de Universiteit van Chicago, Illinois bespeelde hij het carillon van de Rockefeller Chapel. Hij beschouwde het carillon als een concertinstrument dat hij uit de volksmuziek wilde optillen naar de serieuze muziek, zoals Andres Segovia dat voor de gitaar had gedaan.

Hoewel het onderzoek naar de invloed en werken van Daniel Robins nog volop gaande is, verschaft dit artikel een eerste inzicht in het belang van deze jonge Amerikaanse beiaardier, die tijdens zijn korte leven niet alleen in de Verenigde Staten maar ook in Europa een pioniersrol heeft vervuld, met zijn virtuoze spel, met zijn vaak briljante composities, met zijn vernieuwende programma’s, maar zeker ook door de vele compositie-opdrachten die hij verstrekt heeft. Met dit artikel wordt zo een lacune ingevuld en tevens een beeld geschetst van de tegengestelde esthetische idealen die in de wereld van de beiaardmuziek destijds en ook nu nog een aanzienlijke rol spelen.