2004
  1. Home
  2. A-Z Publications
  3. Kerk en Theologie
  4. Volume 76, Issue 3
  5. Article
Volume 76, Issue 3
  • ISSN: 0165-2346
  • E-ISSN: 2773-1847

Abstract

This article discusses how K.H. Miskotte (1894-1976) evaluated the commonly named ‘ethical’ theology of J.H. Gunning jr. (1829-1905) in different periods of his life. Firstly, it examines how Miskotte’s appreciation of Gunning’s search for a synthesis between Christ and culture faded away after his discovery of Barth’s early dialectical theology (1922). Secondly, it analyses Miskotte’s break with Gunning in his criticism of the Christology of F.W.A. Korff (1941) and in his own restatement of Barth’s conception of incarnation as revelation in Old Testament terms. Thirdly, it describes two insights the older Miskotte adopted from Gunning: his view of the church as renewed humanity and his apostolate in solidarity (1953).

© Jan Muis
Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/KT2025.3.004.MUIS
2025-06-01
2025-12-05
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. W.J.Aalders, De Incarnatie. Groningen: Wolters1933.
     [Google Scholar]
  2. H.Assel, Elementare Christologie I: Versöhnung und neue Schöpfung. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus2020.
     [Google Scholar]
  3. K.Barth, Kirchliche DogmatikI/2. Zollikon-Zürich: Evangelischer Verlag1938.
     [Google Scholar]
  4. K.Barth, Kirchliche DogmatikII/1. Zollikon-Zürich: Evangelischer Verlag1939.
     [Google Scholar]
  5. K.Barth, Kirchliche DogmatikIII/1. Zollikon-Zürich: Evangelischer Verlag1945.
     [Google Scholar]
  6. K.Barth, Kirchliche DogmatikIV/1. Zollikon-Zürich: Evangelischer Verlag1953.
     [Google Scholar]
  7. K.Barth, Kirchliche DogmatikIV/2. Zollikon-Zürich: Evangelischer Verlag1955.
     [Google Scholar]
  8. K.Barth, Die Menschlichkeit Gottes, Theologische Studien 48. Zollikon-Zürich: Evangelischer Verlag, 1956.
     [Google Scholar]
  9. K.Barth, Kirchliche DogmatikIV/3. Zollikon-Zürich: Evangelischer Verlag1959.
     [Google Scholar]
  10. R.Bauckham, ‘Revelatory Word or Beloved Son? Barth on the Johannine Prologue’, in: D.L.Migliore (red.), Reading the Gospels with Karl Barth. Grand Rapids MI: Eerdmans2017, 16-33.
     [Google Scholar]
  11. H.Bavinck, De theologie van Prof. Dr. Daniel Chantepie de la Saussaye: Bijdrage tot de kennis der ethische theologie. Leiden: Donner19032 (18841).
     [Google Scholar]
  12. H.Berkhof, ‘Frederik Willem Adrianus Korff (jr)’, Kerk en Theologie41/3 (1990), 179-191.
     [Google Scholar]
  13. N.den Bok, ‘“Hoe denkt u over de Christus?” Een klassieke peiling van Gunnings ethische christologie’, Gunnings ethische theologie - een klassieke waardering | Redactie Theologie.nl | Theologie.nl, lezing 17januari2014.
     [Google Scholar]
  14. G.Bos, Christus de Gekruisigde voor en in ons: Gunnings getuigenis van het verzoende leven. Dordrecht: J.P. van den Tol1981.
     [Google Scholar]
  15. D.Chantepie de la Saussaye, Beoordeling van het werk van Dr. J.H. Scholten over de leer der Hervormde Kerk (1857-1859), in: Verzameld Werk2, F.G.M.Broeyer, H.W.de Knijff, H.Velduis (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2000, 9-289.
     [Google Scholar]
  16. D.Chantepie de la Saussaye, De plaats der theologische wetenschap in de encyclopedie der wetenschappen (1872), in: Verzameld Werk3, F.G.M.Broeyer, H.W.de Knijff, H.Velduis (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2003, 507-545.
     [Google Scholar]
  17. M.Elbers, The Anti-Religious Testimony of the Bible as Self-Critique: K.H. Miskotte in Conversation with Jan Assman. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven2024.
     [Google Scholar]
  18. J.H.Gerretsen, Christologie. Nijmegen: Ten Hoet1911.
     [Google Scholar]
  19. P.Gerretsen, Vrijzinnig noch rechtzinnig: Daniël Chantepie de la Saussaye (1818-1874) en Jan Hendrik Gerretsen (1867-1923) in de ban van het ethisch beginsel. Gorinchem: Narratio2014.
     [Google Scholar]
  20. J.H.Gunning Jr., Gordel en wijnkruik (1859), in: Verzameld Werk1, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2012, 31-100.
     [Google Scholar]
  21. J.H.Gunning Jr., Beginsel en meningen (1860), in: Verzameld Werk1, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2012, 101-180.
     [Google Scholar]
  22. J.H.Gunning Jr., Christus de Gekruisigde voor en in ons (1864), in: Verzameld Werk1, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2012, 201-276.
     [Google Scholar]
  23. J.H.Gunning Jr., Blikken in de openbaringI. Rotterdam: Bredée19292 (18661).
     [Google Scholar]
  24. J.H.Gunning Jr., Blikken in de openbaringII. Rotterdam: Bredée19292 (18681).
     [Google Scholar]
  25. J.H.Gunning Jr., Blikken in de openbaringIII. Rotterdam: Bredée19292 (18681).
     [Google Scholar]
  26. J.H.Gunning Jr., Blikken in de openbaringIV. Rotterdam: Bredée19302(18691).
     [Google Scholar]
  27. J.H.Gunning Jr., Is er zaligheid buiten het geloof? (18702), in: Verzameld Werk1, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2012, 349-363.
     [Google Scholar]
  28. J.H.Gunning Jr., ‘De godheid van Christus’, Protestantsche BijdragenI (1870), 149-181.
     [Google Scholar]
  29. J.H.Gunning Jr., Plato’s ideeënleer (1874), in: Verzameld Werk3, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2015, 177-205.
     [Google Scholar]
  30. J.H.Gunning Jr., Spinoza en de idee der persoonlijkheid (1876), in: Verzameld Werk3, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2015, 211-403.
     [Google Scholar]
  31. J.H.Gunning Jr., Deze wereld of de toekomende: Een woord tot de gemeente naar aanleiding van het oprichten van een standbeeld voor Spinoza (1880) in: Verzameld Werk3, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2015, 405-420.
     [Google Scholar]
  32. J.H.Gunning Jr., Het leven van Jezus: Tafereelen uit het leven des Heeren. ’s Gravenhage: W.A. Beschoor, 1880.
     [Google Scholar]
  33. J.H.Gunning Jr., Glaube und Sittlichkeit. Amsterdam: Höveker1882.
     [Google Scholar]
  34. J.H.Gunning Jr., Discipelen des Woords (1883), in: Verzameld Werk2, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2013, 125-151.
     [Google Scholar]
  35. J.H.Gunning Jr., Brief aan H. Bavinck 1 (1884), in: Verzameld Werk2, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2013, 154-157.
     [Google Scholar]
  36. J.H.Gunning Jr., Jezus Christus, de Middelaar Gods en der mensen (1884), in: Verzameld Werk2, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2013, 171-258.
     [Google Scholar]
  37. J.H.Gunning Jr., Wat is het geloof? (1887), in: Verzameld Werk2, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2013, 259-293.
     [Google Scholar]
  38. J.H.Gunning Jr., Onze schuld tegenover de ‘gereformeerden’ (1887), in: Verzameld Werk2, LeoMietus (red.). Zoetermeer: Boekencentrum2013, 296-337.
     [Google Scholar]
  39. J.H.Gunning Jr., ‘Brief aan H. Bavinck, 2 december 1903’, in: Brochures en brieven uit zijn Leidse tijd (1889-1899), A.de Lange (red.). Kampen: Kok1984, 153-155.
     [Google Scholar]
  40. J.M.Hasselaar, ‘Aantekeningen over prof. Dr. J.H. Gunning Jr.’ (1963) in: Al luisterend. Utrecht: 1977, 108-140.
     [Google Scholar]
  41. F.W.A.Korff, Christologie: De leer van het komen GodsI. Nijkerk: Callenbach19422 (19401).
     [Google Scholar]
  42. G.G.de Kruijf, Heiden, Jood en Christen: Een studie over de theologie van K.H. Miskotte. Baarn: Ten Have1981.
     [Google Scholar]
  43. A.de Lange, ‘Het tegoed van J.H. Gunning Jr. bij K.H. Miskotte’, in: K.H.Miskotte, Johannes Hermanus Gunning en andere bijdragen over de theologie van de 19e eeuw, Verzameld Werk17, Willem MaartenDekker, Willemvan der Meiden, LieuweMietus, Rinse ReelingBrouwer (red.). Utrecht: KokBoekencentrum2024, xxvii-xlix.
     [Google Scholar]
  44. E.P.Meijering, Von den Kirchenvätern zu Karl Barth: Das altkirchliche Dogma in der ‘Kirchlichen Dogmatik’. Amsterdam: Gieben1993.
     [Google Scholar]
  45. K.H.Miskotte, Bijbelsch ABC. Nijkerk: Callenbach1941.
     [Google Scholar]
  46. K.H.Miskotte, ‘Halt bij Chalcedon?’ (1941), in: Karl Barth: Inspiratie en vertolking, Verzameld Werk2, A.Geense, H.Stoevesandt (red.). Kampen: Kok1987, 257-275.
     [Google Scholar]
  47. K.H.Miskotte, De blijde wetenschap (1947), in: Verzameld Werk11. Kampen: Kok1989, 282-480.
     [Google Scholar]
  48. K.H.Miskotte, ‘De prediking van het Oude Testament’, in: S.F.H.J. Berkelbachvan der Sprenkel, P.J.Roscam Abbing (red.), Handboek voor de predikingI. Amsterdam: Holland1948, 353-438.
     [Google Scholar]
  49. K.H.Miskotte, ‘De ethische richting’ (1951), in: In de Waagschaal, Verzamelde Werk1, G.G.de Kruijf, A.J.Rasker, B.A.Venemans, J.R.Wolthaus (red.). Kok: Kampen1982, 331-335.
     [Google Scholar]
  50. K.H.Miskotte, Als de goden zwijgen: Over de zin van het Oude Testament (1956), Verzameld Werk8. Kok: Kampen1983.
     [Google Scholar]
  51. K.H.Miskotte, ‘Natürliche Religion und Theologie’, in: K.Galling e.a. (red.), Die Religion in Geschichte und GegenwartIV. Tübingen: Mohr Siebeck19603, 1322-1326.
     [Google Scholar]
  52. K.H.Miskotte, Bijbels ABC. Baarn: Ten Have19713 (19411).
     [Google Scholar]
  53. K.H.Miskotte, Uit de dagboeken 1917-1930, Verzameld Werk4, E.Kuiper-Miskotte, H.H.Miskotte (red.). Kampen: Kok1985.
     [Google Scholar]
  54. K.H.Miskotte, Uit de dagboeken 1938-1940, Verzameld Werk5C, H.Breebaart-Miskotte, E.Kuiper-Miskotte, W.J.van der Meiden, W.Veen (red.). Utrecht: Kok2018.
     [Google Scholar]
  55. K.H.Miskotte, Om het levende Woord: Opstellen over de praktijk van de exegese, Studieuitgave, JacoZuurmond (red.). Middelburg: Skandalon, 2024 (19481).
     [Google Scholar]
  56. K.H.Miskotte, Johannes Hermanus Gunning en andere bijdragen over de theologie van de 19e eeuw, Verzameld Werk17, Willem MaartenDekker, Willemvan der Meiden, LieuweMietus, Rinse ReelingBrouwer (red.). Utrecht: KokBoekencentrum2024.
     [Google Scholar]
  57. J.Muis, Openbaring en interpretatie: Het verstaan van de Heilige Schrift volgens K. Barth en K.H. Miskotte. ’s Gravenhage: Boekencentrum1989.
     [Google Scholar]
  58. G.C.van Niftrik, ‘Christologisch-antropologische heroriëntatie der dogmatiek bij Dr. D. Chantepie de la Saussaye’, in: Ernst en Vrede: Opstellen rondom de ethische theologie. ’s Gravenhage: Boekencentrum1951, 79-99.
     [Google Scholar]
  59. O.Noordmans, ‘Ontwikkeling en toekomst van de ethische theologie’ (1931), in: Verzamelde Werken3, J.M.Hasselaar e.a. (red.). Kok: Kampen1981, 435-481.
     [Google Scholar]
  60. H.C.van der Sar, Verborgen eenvoud: De hermeneutische functie van de Godsleer in de theologie van K.H. Miskotte. Kampen: Kok1995.
     [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/KT2025.3.004.MUIS
Loading
Keyword(s): Christology; F.W.A. Korff; J.H. Gunning Jr.; K.H. Miskotte; ‘Ethical theology’

Most Cited Most Cited RSS feed

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error