2004
Volume 10, Issue 4
  • ISSN: 2468-2187
  • E-ISSN: 2468-2195

Samenvatting

Abstract

The Mosbeek Valley in Twente is a unique example of a watermill landscape where centuries of interaction between earth, humans, and nature have resulted in a unique cultural-historical and ecological system. This article highlights how unique ecological values have emerged in uneven terrain with headwaters and watermills since the Middle Ages but have also come under pressure. Understanding this requires a broad perspective on landscape. Through in-depth geological, (paleo)ecological, and historical research, it becomes clear how human interventions, such as deforestation, watermill construction, peat development, and later land reclamation, have created and put pressure on a complex and valuable ecosystem. Understanding the past also allows us to better anticipate the future. Principles such as soil and water management are essential to improve resilience to climate change, environmental problems, and biodiversity loss. The analysis emphasizes the importance of an integrated, interdisciplinary approach to landscape research and management, and the results of restoration measures.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/THG2025.4.007.SMEE
2025-12-01
2025-12-05
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Beerten, K. (2014). An overview of deformation and erosion phenomena related to advancing ice sheets in lowland Europe. sck-cen, 254-1. Studiecentrum voor Kernenergie/Centre d’Etude de l’Energie Nucléaire. Mol (België).
    [Google Scholar]
  2. Bell, J.S., J.W.van ’t Hullenaar & F.Smolders (2017). Ecohydrologische systeemanalyse brongebied Mosbeek. Bell Hullenaar Ecohydrologisch Adviesbureau/Onderzoekscentrum B-ware. Zwolle.
    [Google Scholar]
  3. Berentsen, R. (2018). Advies bodemverondieping Mosbeek. NEPOCON ingenieurs & adviseurs. Hengelo.
    [Google Scholar]
  4. Berg, M.W. van den & C.den Otter (1993). Toelichting bij de geologische kaart van Nederland 1:50.000. Blad Almelo Oost/Denekamp 280/29. Rijks Geologische Dienst, Haarlem.
    [Google Scholar]
  5. Booijink, H. (2003). Veldnamenboek Vasse Mander Hezingen. Historische kring Vasse, Mander, Hezingen. Mander.
    [Google Scholar]
  6. Demoed, H.B. (1987). Mandegoed schandegoed. De markeverdelingen in Oost-Nederland in de 19de eeuw. Academisch proefschrift, Universiteit van Amsterdam. De Walburg Pers. Zutphen.
    [Google Scholar]
  7. Dijksma, S.A.M. (2013). Nota van toelichting van het Natura 2000-gebied Springendal & Dal van de Mosbeek inhoudende de aanwijzing als speciale beschermingszone in het kader van de Richtlijn 92/43/eeg van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna en hierna te noemen de Habitatrichtlijn Natura 2000-gebied Springendal & Dal van de Mosbeek. De Staatssecretaris van Economische Zaken. Den Haag.
    [Google Scholar]
  8. Evertse-Crince Le Roy, A.M.C., G.J.M.Hannink, M.N.Noordman, J.H.G.Schmit & J.H.Wigger (red.) (2011). Kadastrale Atlas 1832 Tubbergen. Tekstdeel en kaartenmap. Stichting Kadastrale Atlas Overijssel1832. Zwolle.
    [Google Scholar]
  9. Eysink, A.T.W., M.A.P.Horsthuis, R.J.J.van Dongen & J.H.J.Thielemans (2012). Terug naar de Bron. Evaluatie van herstelprojecten. Coöperatie Unie van Bosgroepen. Ede.
    [Google Scholar]
  10. Hagens, H. (1979). Molens, mulders, meesters. Negen eeuwen watermolens in Twente en de Gelderse Achterhoek. Uitgeverij Smit van 1876, Hengelo.
    [Google Scholar]
  11. Hijszeler, C.C.W.J. (1966). ‘Mander en omgeving, gem. Tubbergen’. De Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis (vorg), Verslagen en mededelingen81, pp. 1-50.
    [Google Scholar]
  12. Horsthuis, M.A.P. & A.T.W.Eysink (2011). Terug naar de Bron. Dal van de Eendenbeek. Gebiedsanalyse met voorstellen voor herstel, inrichting en beheer. Unie van Bosgroepen. Ede.
    [Google Scholar]
  13. Kieskamp, A.A.M. (2014). Hydro-ecologische systeemanalyse van het brongebied van de Mosbeek. Unie van Bosgroepen, Ede/Radboud Universiteit Nijmegen.
    [Google Scholar]
  14. Koop, H.G.J.M. & H.Smeenge (2019). Markeboek Drieschicht 1498-1786 Mander, Vasse, Geesteren. Transcriptie, hertaling met uitleg en beelden uit een boeiend verleden. Historische kring Vasse, Mander Hezingen, Stichting Heemkunde Geesteren, Stichting Heemkunde Manderveen, Stichting Heemkunde Langeveen. Geesteren.
    [Google Scholar]
  15. Linden, M. van der (1988). De bronnen van de Mosbeek. Een vegetatiekundig en ecologisch onderzoek. Universiteit van Amsterdam.
    [Google Scholar]
  16. Sligcher, J. & H.Cramer (1911). Gedenkboek uitgegeven ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan der ‘Berghuizer Papierfabriek voorheen B. Cramer’. Wapenveld.
    [Google Scholar]
  17. Smeenge, H.(2020a). Historische landschapsecologie van Noordoost-Twente. Acht interdisciplinaire studies op het snijvlak van aardkunde, ecologie en cultuurhistorie (ca. 13.000 bp-heden). Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen.
    [Google Scholar]
  18. Smeenge, H.(2020b). Het landschap van Noordoost-Twente. In samenwerking met Bosgroepen Nederland en Provincie Overijssel. Matrijs, Utrecht.
    [Google Scholar]
  19. Smeenge, H, A.A.M.Kieskamp, A.T.WEysink & E.Sonder (2024). ‘Brongebied van de Mosbeek hersteld’. De Levende Natuur125 (1), pp. 10-13.
    [Google Scholar]
  20. Spek, Th. (2004). Het Drentse Esdorpenlandschap. Een historisch-geografische studie. Proefschrift Wageningen Universiteit. Matrijs. Utrecht.
    [Google Scholar]
  21. Stroet, C.W. (2016). De overgangszone tussen de Stuwwal van Ootmarsum en de Slenk van Reutum. rh-dhv-rapport bd7227. Provincie Overijssel. Zwolle.
    [Google Scholar]
  22. Versfelt, H.J. (2003). De Hottinger-atlas van Noord- en Oost-Nederland 1773-1794. Groningen.
    [Google Scholar]
  23. Westhoff, V. & A.J.M.Janssen (1990). Vegetatiegegevens uit de jaren veertig van Noordoost-Twente. swe 90.025. Keuringsinstituut voor Waterleidingartikelen KIWA N.V.Nieuwegein.
    [Google Scholar]
  24. Woolderink, H. (2014). Historisch boerderij-onderzoek in het richterambt Ootmarsum. Vereniging Oudheidkamer Twente. Enschede.
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/THG2025.4.007.SMEE
Loading
/content/journals/10.5117/THG2025.4.007.SMEE
Loading

Data & Media loading...

Dit is een verplicht veld
Graag een geldig e-mailadres invoeren
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error