2004
Volume 41, Issue 3
  • ISSN: 0169-2216
  • E-ISSN: 2468-9424

Abstract

Samenvatting

Het lerarentekort in Nederland is een meervoudig probleem, dat gekenmerkt wordt door niet-gerealiseerde ambities en stapeldruk. De teleurstellingen komen voort uit de dagelijkse realiteit in de klas en de beperkte carrièreperspectieven van leraren. Toch hebben leraren veel ambities om oplossingen te vinden voor de uitdagingen in hun werk. Onderzoek in drie surveys onder in totaal 2.913 leraren van 72 scholen in het voortgezet onderwijs in Nederland leidt tot drie belangrijke inzichten. Er is ten eerste beperkte wendbaarheid buiten de klas: leraren reageren goed op de behoeften van hun leerlingen, maar buiten de klas zijn ze minder flexibel. Er is weinig kennisdeling en leraren leren onvoldoende van elkaar. Ten tweede worden generatieverschillen niet goed benut. Nieuwe leraren zouden energie moeten brengen, maar in de praktijk is er sprake van een energielek. Op korte termijn moeten nieuwe docenten overleven, op langere termijn ontbreekt het aan een loopbaanperspectief. Ten derde zijn er uitdagingen in het leiderschap: leidinggevenden hebben vaak hogere ambities en meer prioriteiten dan leraren, wat het moeilijk maakt om gericht verbeteringen door te voeren. De oplossing ligt in het operationaliseren en ontwikkelen van de professionele normen van wendbaar vakmanschap, gebaseerd op systematisch verzamelde gegevens van de werkvloer.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/TVA2025.3.009.MEER
2025-09-01
2025-12-05
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/01692216/41/3/TVA2025.3.009.MEER.html?itemId=/content/journals/10.5117/TVA2025.3.009.MEER&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Adriaens, H., Feher, B., Elshout, S., & Elshout, M. (2024). Personeelstekorten voortgezet onderwijs-peildatum 1 oktober 2024. (rapport december2024). Tilburg: CentER.
    [Google Scholar]
  2. Ahrens, T., & Chapman, C. S. (2006). Doing qualitative field research in management accounting – positioning data to contribute to theory. Accounting, Organizations and Society, 31(8), 819-841. https://doi.org/10.1016/j.aos.2006.03.007
    [Google Scholar]
  3. Bontekoning, A. (2020), Nieuwe generaties in vergrijzende organisaties. Mediawerf uitgevers.
    [Google Scholar]
  4. Bulterman, J. (2023). Het lerarentekort: Pleidooi voor vakmanschap. Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  5. Cörvers, F. (2014). De arbeidsmarkt voor leraren: theorie, beleid en werkelijkheid. Oratie. Tilburg University.
    [Google Scholar]
  6. Cörvers, F., Mommers, A., Van der Ploeg. S., & Sapulete, S. (2017). Status en imago van de leraar in de 21ste eeuw. (ROA rapport No. 005). ROA/Ecorys. https://doi.org/10.26481/umarep.2017005
    [Google Scholar]
  7. El Hadioui, I. (2022). Grip op de minisamenleving: Over de zoektocht van leerlingen en professionals naar gelijke kansen binnen een stedelijke schoolcultuur. Van Gennep.
    [Google Scholar]
  8. Frese, M., & Zapf, D. (1988). Methodological issues in the study of work stress: Objective versus subjective measurement of work stress and the question of longitudinal studies. In C. L.Cooper, & R.Payne (Reds.), Causes, Coping and Consequences of Stress at Work (pp. 375-411). Wiley & Sons.
    [Google Scholar]
  9. Hattie, J. (2012). Visible learning for teachers: Maximizing impact on learning. Taylor and Francis. https://doi.org/10.4324/9780203181522
    [Google Scholar]
  10. Kampen, J. (2021). Verwaarloosde organisaties: Introductie van een nieuw concept voor organisatieprofessionals. Boom Uitgevers.
    [Google Scholar]
  11. Lohman, Th., Van der Meer, M., & Noteboom, O. H. (2020). De toekomst van arbeid in beeld: leer- en werktaken driedimensionaal benaderd. Ongepubliceerd manuscript. Stello Academy.
    [Google Scholar]
  12. Marichal, K., Segers, J., & Sorgeloos, D. (2020). Leading from the middle: Nieuw samenspel tussen de top en het midden van organisaties. Uitgeverij Pelckmans Pro.
    [Google Scholar]
  13. Onderwijsraad (2023). Schaarste schuurt (Rapport AD.2300086).
    [Google Scholar]
  14. Plewis, I., & Mason, P. (2007). What works and why: combining quantitative and qualitative approaches in large-scale evaluations. International Journal of Social Research Methodology, 8(3), 185-194. https://doi.org/10.1080/13645570500154659
    [Google Scholar]
  15. Pols, W. (2019), Je moet op dat moment reageren en je weet nooit of je het juiste doet. Pedagogiek in het middelbaarberoepsonderwijs (Onderzoeksverslag). Hogeschool Rotterdam Uitgeverij.
    [Google Scholar]
  16. Rinnooy Kan, A. (2018). Verkenning Leraren (Verkenningsadvies). https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2018Z20970&did=2018D54214
    [Google Scholar]
  17. Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2002). Overview of self-determination theory: An organismic dialectical perspective. In E. L.Deci, & R. M.Ryan (Reds.), Handbook of self-determination research (pp. 3-33). The University of Rochester Press.
    [Google Scholar]
  18. Schwartz, H., & Van der Meer, M. (2023), Beloning in het funderend onderwijs: naar gelijke loonnormen in het primair en voortgezet onderwijs, In M.Van der Meer, F.Cörvers, & R.van der Aa. Onderwijs aan het werk – 2023: Analyses, feiten en visies over werken in het onderwijs (pp. 348-359). CAOP.
    [Google Scholar]
  19. Snoek, M., & Cijvat, I. (2023). Patronen in scholen – Waarom het leren van leraren problematisch is. Van 12tot18, nr. 4.
    [Google Scholar]
  20. StaufferS. A., Guttman, L., Suchman, E.A., Lazarsfeld, P. F., Star, S. A., & Clausen, J. A. (1950), Studies in social psychology in World War II, 4, 46-90. Princeton University Press.
    [Google Scholar]
  21. Ten Haaf, W., BikkerH., AdriaanseD., In ‘t VeldJ., & MalotauxP. (2002), Fundamentals of business engineering and management: a systems approach to people and organisations. Delft University Press.
    [Google Scholar]
  22. Van Casteren, W., Bussink, H., Muja, A., Termorshuizen, A., Van den Berg, E., Lodewick, J., & Van den Broek, A. (2021). Strategische evaluatie lerarenbeleid primair en voortgezet onderwijs 2013-2020. Een terugblikkende analyse op basis van bestaande beleidsevaluaties. (rapport, mei2021). SEO Economisch Onderzoek & ResearchNed.
    [Google Scholar]
  23. Van de Poll, J., Yong, Y., & Van de Weijer, N. (2022a), Validity of AI-generated questionnaires for organizational transformation. International Journal of Economics, Business and Management Research, (6)1, 122-130. http://dx.doi.org/10.51505/IJEBMR.2022.6208
    [Google Scholar]
  24. Van de Poll, J., Shamsi, A., Brouwer, A. J., & Miller, M. (2022b). Operationalizing purpose between the actual situation and ambition. International Journal of Business Management and Economic Review, 5(1), 9-20. http://doi.org/10.35409/IJBMER.2022.3353
    [Google Scholar]
  25. Van der Meer, M., & Van der Aa, R. (2023). De leraar centraal in het lerarenbeleid: Oplossingsrichtingen in tijd en ruimte. In M.Van der Meer, F.Cörvers, & R.van der Aa (2023). Onderwijs aan het werk – 2023: Analyses, feiten en visies over werken in het onderwijs (pp. 70-85). CAOP.
    [Google Scholar]
  26. Van der Meer, M., Cörvers, F., & Van der Aa, R. (2023). Onderwijs aan het werk – 2023: Analyses, feiten en visies over werken in het onderwijs. CAOP.
    [Google Scholar]
  27. Van Mensvoort, C., Luyten, E., & Cuppen, J. (2023). Grotere klassen en meer zorgleerlingen: Invloeden van klassenkenmerken op werkdruk, tevredenheid en verzuim van leraren in het basis- en voortgezet onderwijs: Een onderzoek in opdracht van de Algemene Onderwijsbond (Rapport, juni2023). Researchnet & AOb.
    [Google Scholar]
  28. Uhlaner, L. M. (2002). The use of the Guttman scale in development of a family business index (Reseach Report H200203). EIM Business and Policy Research.
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/TVA2025.3.009.MEER
Loading
/content/journals/10.5117/TVA2025.3.009.MEER
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error