oa Boekbespreking

De uitoefening van medezeggenschapsrechten in concernverbanden is gecompliceerd. Tegelijkertijd doen zich door voortschrijdende globalisering steeds meer gevallen voor waarin besluitvorming buiten Nederland plaatsvindt, die (ook) invloed hebben op Nederlandse werknemers en waardoor de invloed van de medezeggenschap afneemt. Derhalve is het veelzeggend dat de titels van de twee hier te bespreken proefschriften precies die twee problemen belichten. In het geval van Zaal de reikwijdte van medezeggenschap, bij Holtzer de invloed van werknemers op de strategie van de vennootschap. Zowel in het proefschrift van Zaal als ook in het proefschrift van Holtzer staat namelijk de beïnvloeding van het besluitvormingsproces in zowel Nederlandse als internationale concerns centraal. Beiden concluderen dat de medezeggenschapsinvloed afneemt naarmate de zeggenschap verder weg staat van de ondernemingsraad van de Nederlandse (dochter)onderneming. Dit omdat, zoals Zaal schrijft, medezeggenschap de zeggenschap niet (meer) volgt (hoofdstuk 1). Zodra zeggenschap hogerop in een concern plaatsvindt, sluit de medezeggenschap niet meer (volledig) op de zeggenschap aan en neemt de invloed van de ondernemingsraad op het besluitvormingsproces af. Holtzer concludeert in dit verband op basis van een analyse van de wettelijke bepalingen (hoofdstuk 3) en vooral rechtspraak (hoofdstuk 4), dat de mondiale concernstrategie losstaat van Nederland, hetgeen zwaar meeweegt in de beoordeling van de rechter met betrekking tot de vraag of advies (of instemming) van de Nederlandse ondernemingsraad gevraagd had moeten worden. Pas op het moment dat een strategie en de gevolgen voor Nederland concreet zijn uitgewerkt, komt een adviesrecht van de ondernemingsraad aan de orde. Op het moment dat de zeggenschap zich buiten het bereik van het Nederlandse recht bevindt, wordt medezeggenschap dus des te moeilijker. In beide proefschriften komt in dit verband vervolgens de nodige problematiek rondom toerekening van besluiten van een concernvennootschap aan de Nederlandse dochter en medeondernemerschap aan de orde.