Niet zo beschaafd als we dachten

References

1. Bicker Raye1935 – J.Bicker Raye, Het dagboek van Jacob Bicker Raye 1732-1772. Amsterdam: Uitgevers-Maatschappij ‘Joost van den Vondel’, 1935.
   [Google Scholar]
2. Van den Berg1984 – W.van den Berg, ‘Sociabiliteit, genootschappelijkheid en de orale cultus’. In: M.Spies (red.), Historische letterkunde. Facetten van vakbeoefening. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1984, p. 151-170.
   [Google Scholar]
3. Bernagie1685 – P.Bernagie, De Ontrouwe Kantoorknecht en Lichtvaerdige Dienstmaagd. Amsterdam: Albert Magnus, 1685.
   [Google Scholar]
4. Blankaart1686 – S.Blankaart, Verhandelinge van de coffée, aangaande des selfs kragten in gesonde luiden en alle ziekten. Den Haag: Pieter Hagen, 1686.
   [Google Scholar]
5. Blauw1977 – H.M.de Blauw, ‘Bibliografie van het werk van Hermanus van den Burg gepubliceerd tussen 1700 en 1800’. In: Documentatieblad Werkgroep 18e eeuw (1976-1977)36, p. 5-35 (nrs. 67-70, 73-77, 81-82).
   [Google Scholar]
6. Bilderdijk1832-1853 – W.Bilderdijk, Geschiedenis des Vaderlands. Deel 11. Amsterdam: P. Meyer Warnars, 1832-1853.
   [Google Scholar]
7. Commelin1693 – C.Commelin, Vervolg Van de beschryving der stadt Amsterdam. Amsterdam: Wolfgang, Waasbergh, Boom van Someren and Gorthall, 1693.
   [Google Scholar]
8. Cowan2005 – B.Cowan, The social life of coffee: The emergence of the British coffee house. New Haven: Yale University Press, 2005.
   [Google Scholar]
9. Dekker1965 – M.J.Dekker (ed.), Ongelukkige levensbeschrijving van een Amsterdammer. Amsterdam: H.J. Paris, 1965.
   [Google Scholar]
10. Van Deursen1978 – A.Th.van Deursen, Het kopergeld van de Gouden Eeuw. Deel II. Volkskultuur. Assen: Van Gorcum, 1978.
    [Google Scholar]
11. Dietz & Ponjee2013 – F.M.Dietz & L.P.Ponjee, ‘Sara Burgerhart als leeswijzer: literaire socialisatie via lezende personages’. In: Nederlandse Letterkunde18 (2013) 3, p. 79-100.
    [Google Scholar]
12. Dietz2021 – F.M.Dietz, Lettering Young Readers in the Dutch Enlightenment: Literacy, Agency and Progress in Eighteenth-Century Children’s Books. Londen: Palgrave Macmillan, 2021.
    [Google Scholar]
13. Van Effen1999 – J.van Effen, ‘De Hollandsche Spectator. Aflevering 151-195: 7 april 1733 – 7 september 1733’. In: M.de Niet (ed.), De Hollandsche Spectator. Leiden: Astraea, 1999.
    [Google Scholar]
14. Elias2005 – A.M.Elias (ed.), De Vrankrijker’s geschiedenis van de belastingen. Amsterdam: De Bataafsche Leeuw, 2005.
    [Google Scholar]
15. Glamann1958 – K.Glamann, Dutch-Asiatic Trade 1620-1740. Kopenhagen: Danish Science Press, 1958.
    [Google Scholar]
16. Goodman1995 – J.Goodman, ‘Excitantia: or, how Enlightenment Europe took to soft drugs’. In: J.Goodman, P.E.Lovejoy & A.Sherratt (eds.), Consuming habits: drugs in history and anthropology. Londen: Routledge, 1995, p. 126-147.
    [Google Scholar]
17. Hanou2002 – A.Hanou, ‘Balsemiek! Olipodrigo over voedsel bij Elisabeth Wolff en anderen’. In: Mededelingen van de stichting Jacob Campo Weyerman28 (2005), p. 48-60.
    [Google Scholar]
18. Harms2011 – R.Harms, Pamfletten en publieke opinie. Massamedia in de zeventiende eeuw. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2011.
    [Google Scholar]
19. Hell2011a – M.Hell, ‘Een veilige metropool. Handhaven en gedogen 1578-1696’. In: M.Hell, K.Hofman, P.Knevel, G.Meershoek & P.de Rooy (red.), Waakzaam in Amsterdam. Hoofdstad en politie vanaf 1275. Boom: Amsterdam, 2011, p. 119-161.
    [Google Scholar]
20. Hell2011b – M.Hell, ‘Het verlies van de autonomie. Politie en revolutie 1696-1813’. In: M.Hell, K.Hofman, P.Knevel, G.Meershoek & P.de Rooy (red.), Waakzaam in Amsterdam. Hoofdstad en politie vanaf 1275. Boom: Amsterdam, 2011, p. 175-235.
    [Google Scholar]
21. Hell2017 – M.Hell, De Amsterdamse herberg 1450-1800. Geestelijk centrum van het openbare leven. Nijmegen: Vantilt, 2017.
    [Google Scholar]
22. Het Suynigh en Vermaeckelijck Coffy-huys1678 – Het Suynigh en Vermaeckelijck Coffy-huys ofte eene Versamelinge van een party vermakelijcke en koddige Kluchten. Zaandijk: Jan Appelaar, 1678.
    [Google Scholar]
23. Van den Heuvel & Van Nederveen Meerkerk2010 – D.van den Heuvel & E.van Nederveen Meerkerk, ‘Huishoudens, werk en consumptieveranderingen in vroegmodern Holland. Het voorbeeld van de koffie- en theeverkopers in 18de-eeuws Leiden’. In: Holland42 (2010), p. 102-124.
    [Google Scholar]
24. Hoefnagel1781 – N.Hoefnagel, De post van den Neder-Rhyn oprecht vaderlands en staatkundig beoordeelt, tegens de Ouderwetse Nederlandsche Patriot. Opgedraagen aan de calanten en de casteleyn, van het Engelsch coffyhuis, te Amsterdam. Amsterdam: z.n., 1781.
    [Google Scholar]
25. Van den Hoeven1712 – W.van den Hoeven, ’t Koffyhuis. Kluchtspel. Amsterdam: Izaak Duim, 1712.
    [Google Scholar]
26. Israel2001 – J.I.Israel, Radical Enlightenment: Philosophy and the Making of Modernity 1650-1750. Oxford: Oxford University Press, 2001.
    [Google Scholar]
27. Jansen1976 – G.H.Jansen, De eeuwige kroeg. Hoofdstukken uit de geschiedenis van het openbaar lokaal. Meppel: Boom, 1976.
    [Google Scholar]
28. Jensen1936 – J.N.J.Jensen, Reizigers te Amsterdam. Beschrijvende lijst van reizen in Nederland door vreemdelingen vóór 1850, supplement. Amsterdam: Genootschap Amstelodamum, 1936.
    [Google Scholar]
29. Kloek & Mijnhart1993 – J.J.Kloek & W.W.Mijnhardt, ‘Lezersrevolutie of literaire socialisatie?’ In: J.Goedegebuure (red.), Nieuwe wegen in taal- en literatuurwetenschap. Handelingen van het Eenenveertigste Filologencongres. Tilburg: Tilburg University Press, p. 211-224.
    [Google Scholar]
30. Kloek & Mijnhardt2001 – J.J.Kloek & W. W.Mijnhardt, 1800. Blauwdrukken voor een samenleving. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2001.
    [Google Scholar]
31. Koffy-huis1745 – [Hermanusvan den Burg], Het koffy-huis der nieusgierigen. Amsterdam: Steeve van Esveldt, 1745.
    [Google Scholar]
32. Krook1701 – E.Krook, Theezieke juffers. Amsterdam: Erven J. Lescailje, 1701.
    [Google Scholar]
33. De Kruif1999 – J.de Kruif, Liefhebbers en gewoontelezers. Leescultuur in Den Haag in de achttiende eeuw. Zutphen: Walburg Pers, 1999.
    [Google Scholar]
34. Langendijk1720 – P.Langendijk, Quincampoix of de windhandelaars en Arlequyn Actionist. Ed.: C.H.Ph.Meijer. Zutphen: W.J. Thieme & Cie, 1892.
    [Google Scholar]
35. Van Lierop-Debrauwer1990 – W.L.H.van Lierop-Debrauwer, Ik heb het wel in jóuw stem gehoord. Over de rol van het gezin in de literaire socialisatie van kinderen. Delft: Eboron, 1990.
    [Google Scholar]
36. Leemans & Johannes2013 – I.Leemans & G.J.Johannes, Worm en donder. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1700-1800: de Republiek. Amsterdam: Bert Bakker, 2013.
    [Google Scholar]
37. Lesger2005 – C.Lesger, ‘Vertraagde groei. De economie tussen 1650 en 1730’. In: W.Frijhoff & M.Prak (red.), Geschiedenis van Amsterdam, dl. II-2. Zelfbewuste stadstaat 1650-1813. Amsterdam: SUN, 2005.
    [Google Scholar]
38. McCants2008 – A.E.C.McCants, ‘Poor consumers as global consumers: The diffusion of tea and coffee drinking in the eighteenth century’. In: The Economic History Review61 (2008), p. 172-200.
    [Google Scholar]
39. Mountague1696 – W.Mountague, The delights of Holland: or, a three months travel about that and the other provinces. With observations and reflections on their trade, wealth, strength, beauty, policy & together with a catalogue of the rarities in the anatomical school at Leyden. Londen: John Sturton, 1696.
    [Google Scholar]
40. Nieuw-Amsterdams minne-beekje na1679 – Nieuw-Amsterdams minne-beekje Of het thee geselschap der Haaghse jufferen. Amsterdam: z.n, na 1679.
    [Google Scholar]
41. Noordkerk & Farret1748-1778 – H.Noordkerk & J.P.Farret, Handvesten, ofte Privilegien ende Octroyen, mitsgaders Willekeuren, Costuimen, Ordonnantien en Handelingen der stad Amstelredam. Amsterdam: Hendrik van Waesberge, Salomon en Petrus Schouten, 1748-1778.
    [Google Scholar]
42. Oldewelt1955 – W.F.H.KOldewelt, ‘De Hollandse imposten en ons beeld van de conjunctuur tijdens de Republiek’. In: Jaarboek Amstelodanum47 (1955), p. 48-80.
    [Google Scholar]
43. Van Oostrum2006 – P.van Oostrum, ‘Trammelant rond de theestoof: over de sekse van thee (en koffie)’. In: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman29 (2006), p. 49-66.
    [Google Scholar]
44. Pierik2022 – B.Pierik, Urban Life on the Move Gender and Mobility in Early Modern Amsterdam. Dissertatie Universiteit van Amsterdam (te verschijnen).
    [Google Scholar]
45. Reinders & De Wit1994 – P.Reinders & A.de Wit, ‘“Een specie van swarte boontjes”. Voorspel van de koffie in Nederland’. In: P.Reinders & T.Wijsenbeek (red.), Koffie in Nederland. Vier eeuwen cultuurgeschiedenis. Zutphen: Walburg Pers, 1994, p. 11-24.
    [Google Scholar]
46. De Roever1902 – N.de Roever, Uit onze oude Amstelstad. Schetsen en tafereelen betreffende de geschiedenis der veste, het leven en de zeden harer vroegere bewoners. Amsterdam: Koster, 1902.
    [Google Scholar]
47. Samenspraak1781 – Samenspraak tussen een Fries edelman, zee-officier, koopman, castelyn en zyn knegt, gehouden in een voornaam coffyhuis tot Amsterdam. KB, Collectie Dutch Pamphlets Online, 20228. Amsterdam: z.n, 1781.
    [Google Scholar]
48. Schivelbusch1992 – W.Schivelbusch, Das Paradies, der Geschmackunddie Vernunft. Eine Geschichte der Genussmittel. Frankfurt am Main: Fischer Verlag, 1992, p. 62-72.
    [Google Scholar]
49. Schotel1905 – G.D.H.J.Schotel, Het maatschappelijk leven onzer vaderen in de zeventiende eeuw. Leiden: Sijthoff, 1905, p. 51-56.
    [Google Scholar]
50. Smith1995 – W.D.Smith, ‘From coffeehouse to parlour: The consumption of coffee, tea, and sugar in north-western Europe in the seventeenth and eighteenth centuries’. In: J.Goodman, P.E.Lovejoy & A.Sherratt (eds.), Consuming habits: drugs in history and anthropology. Londen: Routledge, 1995, p. 148-164.
    [Google Scholar]
51. Sturkenboom2005 – D.Sturkenboom, ‘Om de eer van het koopmanschap. De verleiding van het grote geldverdienen op het Nederlands toneel voor 1800’. In: Praagse Perspectieven3, Praag: Universitaire pers, 2005, p. 13-32.
    [Google Scholar]
52. Sturkenboom1998 – D.Sturkenboom, Spectators van hartstocht: sekse en emotionele cultuur in de achttiende eeuw. Hilversum: Verloren, 1998.
    [Google Scholar]
53. Theeuwen2002 – P.J.H.M.Theeuwen, Pieter ’t Hoen en de Post van den Neder-Rhijn (1781-1787). Verloren: Hilversum, 2002.
    [Google Scholar]
54. Van der Tol1993 – M.van der Tol, ‘Wat ging er om in “Het Koffy-huis der Nieusgierigen”? Vergeten periodiek (1744-1746) werpt nieuw licht op het achttiende-eeuwse koffiehuis’. In: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman16 (1993), p. 85-96.
    [Google Scholar]
55. Voskuil1988 – J.J.Voskuil, ‘De verspreiding van koffie en thee in Nederland’. In: Volkskundig Bulletin14 (1988), p. 68-93.
    [Google Scholar]
56. Wolff & Deken1782 – B.Wolff & A.Deken, Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart. Den Haag: Isaac van Clee, 1782.
    [Google Scholar]
57. Weyerman1722 – J.C.Weyerman, ‘No. 14. Amsterdamsche Hermes. Dingsdag den 30 december 1721’. In: Den Amsterdamschen Hermes. Deel 1. Amsterdam: Hendrik Bosch, 1722.
    [Google Scholar]
58. Withington2020 – W.Whithigton, ‘Where was the coffee in early modern England?’ In: The Journal of Modern History92 (2020), p. 40-75.
    [Google Scholar]
59. Wijsenbeek1994a – T.Wijsenbeek, ‘Ernst en luim. Koffiehuizen tijdens de Republiek’. In: P.Reinders & T.Wijsenbeek (red.), Koffie in Nederland. Vier eeuwen cultuurgeschiedenis. Zutphen: Walburg Pers, 1994, p. 35-54.
    [Google Scholar]
60. Wijsenbeek1994b – T.Wijsenbeek, ‘Van medicijn tot statussymbool. Koffie thuis in de zeventiende en achttiende eeuw’. In: P.Reinders & T.Wijsenbeek (red.), Koffie in Nederland. Vier eeuwen cultuurgeschiedenis. Zutphen: Walburg Pers, 1994, p. 107-118.
    [Google Scholar]
61. Zwager1968 – H.Zwager, Waarover spraken zij. Salons en conversatie uit deachttiende eeuw. Assen: Van Gorcum, 1968.
    [Google Scholar]