De Nederlandse navolging van een Duitse reisgidsenreeks, Was nicht im Baedeker steht | Amsterdam University Press Journals Online
2004
Volume 59, Issue 1
  • ISSN: 1876-9071
  • E-ISSN: 2214-5729

Abstract

Abstract

The travel guide series , published during the interwar period, can be qualified as anti-tourist. The main feature of this critical attitude towards the established , which promoted a bourgeois way of travelling, is irony. , a deliberate contrariness of what conventional travel guides recommended as the highlights of a journey, is a recurrent theme in the travel guides. When applied to these guides, Sabine Boomers’ research on nomadic travelling (2004) led us to distinguish four anti-tourist topics: the natural, the futile, the unmentionable and the odd versus the familiar. These topics can also be found in the Dutch imitations of the German series, published as three volumes entitled . These Dutch guides discuss Amsterdam, Rotterdam and The Hague. The transport of the German anti-tourist concept to the Dutch book-market entailed a transformation that somewhat spoiled the rebellious character of the German travel guides. To fit into the Dutch literary system, a revived version of the early nineteenth-century genre of the ‘physiology’ was adopted by the travel guides of the series .

De serie reisgidsen die gedurende het Interbellum werd gepubliceerd met de titel kan antitoeristisch genoemd worden. Het belangrijkste kenmerk van de kritische houding tegenover de alom bekende , die een burgerlijke manier van reizen aanbevalen, is ironie. , reizen zonder bestemming, een opzettelijke ontkenning van wat in de conventionele reisgidsen werd aangeprezen als de hoogtepunten van een reis, is een terugkerend motief in de reisgidsjes uit de reeks . Als we Sabine Boomers’ onderzoek naar het nomadische reizen (2004) toepassen op deze gidsen, kunnen we vier antitoeristische thema’s herkennen: het natuurlijke, het onaanzienlijke, het onbespreekbare en de verwevenheid van het vreemde en het vertrouwde. Deze thema’s kunnen ook worden aangetroffen in de Nederlandse navolgingen van de Duitse boekjes, drie delen die verschenen in de reeks . Het zijn reisgidsjes van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Het transport van het Duitse antitoeristische concept naar de Nederlandse boekenmarkt zorgde voor een transformatie die afbreuk deed aan het tegendraadse karakter van de Duitse reisgidsen. Om een plaats te verwerven in het Nederlandse literaire systeem grepen de reisgidsen uit de reeks terug op het vroeg-negentiende-eeuwse genre van de fysiologieën.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/IN2021.1.001.VAND
2021-02-01
2024-03-28
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/18769071/59/1/02_IN2021_1_VAND.html?itemId=/content/journals/10.5117/IN2021.1.001.VAND&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Wat niet in Baedeker staat (Amsterdam: A.J.G. Strengholt).
  2. “Wat niet in Baedeker staat”. Het boek van Amsterdam [1930]. Samengesteld door Molly Keizer-Prins en A.J.G. Strengholt.
    [Google Scholar]
  3. “Wat niet in Baedeker staat”. Het boek van Rotterdam [1931]. Samengesteld door H.A. Meerum Terwogt en Mr. Herman Vlug. [Uitgegeven in samenwerking met de Algemeene Nederlandsche Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer (A.N.V.V.).]
    [Google Scholar]
  4. “Wat niet in Baedeker staat”. Het boek van Den Haag [1932]. Samengesteld door Hans Martin en Eduard Veterman.
    [Google Scholar]
  5. Was nicht im Baedeker steht (München: R. Piper & Co. Verlag).
  6. Szatmari, Eugen.Das Buch von Berlin(1927). Band I. Mit Originalzeichnungen von Rudolf Großmann / Erich Godal / Dolbin / Derso / Heinrich Zille.
    [Google Scholar]
  7. Hirschfeld, Ludwig.Das Buch von Wien(1927). Band II. Mit Originalzeichnungen von Adalbert Sipos und Leopold Gedö.
    [Google Scholar]
  8. Scher, Peter & HermannSinsheimer.Das Buch von München(1928). Band III. Mit Originalzeichnungen von Arnold, Engl, Frischmann, Gulbransson, Neu, Rothballer, Schondorf, Unold.
    [Google Scholar]
  9. Herczeg, Géza.Das Buch von Ungarn und Budapest(1928). Band IV. Mit Originalzeichnungen von Eugen Feiks und einem Vorwort von Ludwig Hirschfeld.
    [Google Scholar]
  10. Wedderkop, H. von.Das Buch von Köln, Düsseldorf/Bonn(1928). Band V. Mit Originalzeichnungen von Ernst Aufseeser und Georges Schreiber.
    [Google Scholar]
  11. Reimann, Hans.Das Buch von Leipzig(1929). Band VI. Mit Originalzeichnungen von W. Buhe und Erich Ohser.
    [Google Scholar]
  12. Wedderkop, H. von.Das Buch von Paris(1929). Band VII. Mit Zeichnungen von Cocteau, Großmann, Pascin, Picasso, Renoir, Touchagues, Wilcynski u.a.
    [Google Scholar]
  13. Harbeck, Hans.Das Buch von Hamburg(1930). Band VIII. Mit Originalzeichnungen von Eugen Denzel, Hans Leip, Kurt Löwengard und Gabriele von Lüttwitz.
    [Google Scholar]
  14. Reimann, Hans.Das Buch von Frankfurt, Mainz/Wiesbaden(1930). Band IX. Mit Originalzeichnungen von Karl Friedrich Brust. (Reprint: Connewitzer Verlagsbuchhandlung, 1995.)
    [Google Scholar]
  15. Wedderkop, H. von.Das Buch von London(1930). Band X. Mit Originalzeichnungen von Paul Bloomfield.
    [Google Scholar]
  16. Wedderkop, H. von.Das Buch von Rom(1931). Band XII [sic]. Mit Originalzeichnungen von Rudolf Großmann, Felix Meseck, Erna Plachte, Käte Wilcynski u.a. (Neue ergänzte Ausgabe 1938).
    [Google Scholar]
  17. Eulenberg, Herbert.Das Buch vom Rheinland(1931). Band XII [sic]. Mit Originalzeichnungen von F.M. Jansen und Otto Pankok.
    [Google Scholar]
  18. Mann, Erika & Klaus. Das Buch von der Riviera(1931). Band XIV. Mit Originalzeichnungen von Walther Becker, Rudolf Großmann, Henri Matisse u.a. (Reprint: Connewitzer Verlagsbuchhandlung, 1997).
    [Google Scholar]
  19. Korrodi, Eduard.Das Buch von der Schweiz Ost und Süd(1932). Band XV. Mit Originalzeichnungen von Hans Tomamichel.
    [Google Scholar]
  20. 25 Jahre R. Piper & Co. Verlag 1904-1929(1929). München: Piper.
  21. Beachy, Robert(2014). Gay Berlin. Birthplace of a Modern Identity. New York: Vintage Books.
    [Google Scholar]
  22. Belgien und Holland nebst Luxemburg. Handbuch für Reisende von Karl Baedeker (1914). 25. Auflage. Leipzig: Baedeker.
    [Google Scholar]
  23. Bollé, Michael(1984). Eldorado: Homosexuelle Frauen und Männer in Berlin 1850-1950. Geschichte, Alltag und Kultur. Berlin: Frölich & Kaufmann.
    [Google Scholar]
  24. Boomers, Sabine [2004]. Reisen als Lebensform. Isabelle Eberhardt, Reinhold Messner und Bruce Chatwin. Frankfurt/New York: Campus Verlag.
    [Google Scholar]
  25. Eickmans, Heinz(2014). “Ich will gelesen werden!”: Multatuli, Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy (1860). In JohannaBundschuh-van Duikeren, LutMissinne & JanKonst (Hg.), Grundkurs Literatur aus Flandern und den Niederlanden I. 12 Texte – 12 Zugänge (pp. 151-178). Berlin: Lit Verlag.
    [Google Scholar]
  26. Espagne, Michel(1994). Sur les limites du comparatisme en histoire culturelle. Genèse, Septembre, No. 17, 112-121.
    [Google Scholar]
  27. Espagne, Michel & Greiling, Werner (Hrsg.) (1996). Frankreichfreunde. Mittler des französisch-deutschen Kulturtransfers (1750-1850). Leipzig: Leipziger Universitätsverlag.
    [Google Scholar]
  28. Espagne, Michel [1999]. Les transferts culturels franco-allemands. Paris: PUF.
    [Google Scholar]
  29. Fussell, Paul(1982). Abroad: British Literary Travelling Between the Wars. New York: Oxford University Press.
    [Google Scholar]
  30. Lüsebrink, Hans-Jürgen [2016]. Interkulturelle Kommunikation. Interaktion, Fremdwahrnehmung, Kulturtransfer. 4. aktualisierte und erweiterte Auflage. Stuttgart: J.B. Metzler Verlag.
    [Google Scholar]
  31. Müller, Susanne(2012). Die Welt des Baedeker. Eine Medienkulturgeschichte des Reiseführers 1830-1945. Frankfurt am Main: Campus Verlag.
    [Google Scholar]
  32. Naeff, Top(1936). Juffrouw Stolk en andere verhalen. Amsterdam: Querido.
    [Google Scholar]
  33. Physiologie van Amsterdam, door een’ Amsterdammer(1844). Geïllustreerd door F.C. Fuchs. Amsterdam: Leepel & Brat.
    [Google Scholar]
  34. Physiologie van Den Haag, door een’ Hagenaar(1843). Geïllustreerd door H.F.C. ten Kate. ’s-Gravenhage: K. Fuhri.
    [Google Scholar]
  35. Schoor, Rob van de(2013). Scheveningse badcultuur rond 1900 tussen vormelijkheid en vrijheid. In Bende Pater & TomSintobin (Red.), Koninginnen aan de Noordzee. Scheveningen, Oostende en de opkomst van de badcultuur rond 1900 (pp. 65-79). (= Rythmus. Jaarboek voor de studie van het fin de siècle, 2.) Hilversum: Verloren.
    [Google Scholar]
  36. Sintobin, Tom [2019]. “My luggage and my ladies were unloaded”. Companionship in Cyriel Buysse’s De vroolijke tocht. In FlorisMeens & TomSintobin (Red.), Gender, Companionship, and Travel. Discourses in Pre-modern and Modern Travel Literature (pp. 223-232). Oxford: Routledge.
    [Google Scholar]
  37. Smith, Camilla(2018). Was Nicht im “Baedeker” Steht: Exploring Art, Mass Culture, and Antitourism in Weimar Germany. New German Critique 133, Vol. 45, No. 1, February, 207-245.
    [Google Scholar]
  38. Smith, Melanie, Macleod, Nicola & Hart Robinson, Margaret(2010). Key Concepts in Tourist Studies. London: Sage.
    [Google Scholar]
  39. Strohmeyr, Armin(2004). Klaus und Erika Mann: ‘wir traten wie Zwillinge auf’. Eine Biografie. Leipzig: Reclam.
    [Google Scholar]
http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.5117/IN2021.1.001.VAND
Loading
/content/journals/10.5117/IN2021.1.001.VAND
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error