2004
Volume 141, Issue 3
  • ISSN: 0040-7550
  • E-ISSN: 2212-0521

Samenvatting

Abstract

Summer 2021. The discovery of thousands of handwritten pages by Louis-Ferdinand Céline is causing quite a stir, both in France and beyond. The author of (1932) and (1936) is, after all, known as a scandalous writer, whose reputation is marked by his anti-Semitic pamphlets from the years 1937-1941. The personal and social backgrounds of Céline’s thought has been the subject of much speculation. This article places not the author in the foreground but the reader. How did Dutch authors and critics respond to ‘the problem Céline’: an important writer who held abject views and hurled them into the world with great verbal bravado?

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/TNTL2025.3.003.SAND
2025-09-01
2025-12-05
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Anoniem1934 – Anoniem, ‘Céline (Louis-Ferdinand) Reis naar het eind van de nacht’. In: Boekenschouw28 (1934), p. 131.
    [Google Scholar]
  2. Anoniem1938 – Anoniem, ‘Groeiend anti-semitisme in Frankrijk’. In: Dagblad van Noordbrabant en Zeeland, 4mei1938.
    [Google Scholar]
  3. Anoniem1972 – Anoniem, ‘Jury bekroont “weerzinwekkend verschijnsel”’. In: NRC Handelsblad, 27januari1972.
    [Google Scholar]
  4. Aïssaoui2011 – M.Aïssaoui, ‘Célébré Céline? Serge Klarsfeld en appelle à Sarkozy’. In: Le Figaro, 21januari2011.
    [Google Scholar]
  5. Akyol2012 – Ő.Akyol, Eus. Amsterdam: Prometheus, 2012.
    [Google Scholar]
  6. Assouline2006 – P.Assouline, Gaston Gallimard. Un demi-siècle d’édition française. Paris: Gallimard, 2006.
    [Google Scholar]
  7. Benders2022 – R.J.Benders, Wat eraan voorafging. Willem Frederik Hermans. Transscriptie van zijn notitieboekje 1941-1946 & Gedachten bij de Volledige Werken van Willem Frederik Hermans. Amsterdam: De Bezige Bij/WFH Instituut, 2022.
    [Google Scholar]
  8. Blank1991 – A.Blank, Literarisierung von Mündlichkeit. Louis-Ferdinand Céline und Raymond Queneau. Tübingen: Narr Francke Attempto, 1991.
    [Google Scholar]
  9. Céline1979 – L.-F.Céline, Van de ene dood naar de andere. Brieven, artikelen en polemieken, gekozen, ingeleid en vertaald door E. Kummer. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1979.
    [Google Scholar]
  10. Céline2023 – L.-F.Céline, Oorlog. Vertaald door en nawoord van RokusHofstede. Met een voorwoord van ArnonGrunberg. Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2023.
    [Google Scholar]
  11. Céline2024a – L.-F.Céline, Londen. Vertaald door ReintjeGhoos & Jan Pietervan der Sterre. Voorwoord ArnoldHeumakers. Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2024.
    [Google Scholar]
  12. Céline2024b – L.-F.Céline, De wil van koning Krogold. Vertaald door TatjanaDaan. Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2024.
    [Google Scholar]
  13. Collini2006 – S.Collini, Absent Minds. Intellectuals in Britain. Oxford: Oxford University Press, 2006.
    [Google Scholar]
  14. Debrot1936 – C.Debrot, ‘De razende Candide. L.-F. Céline, Mort à crédit’. In: De Stem16 (1936), p. 909-912.
    [Google Scholar]
  15. Debrot1938 – C.Debrot, ‘De gedaantewisseling van L.-F. Céline’. In: Critisch Bulletin9 (1938) 7-8, p. 220-224.
    [Google Scholar]
  16. Derval1993 – A.Derval (red.), Voyage au bout de la nuit de Louis-Ferdinand Céline. Critiques 1932-1935. Paris: Édition de l’IMEC et 10/18, 1993.
    [Google Scholar]
  17. Diamond2022 – J.Diamond, ‘Guerre, a Louis-Ferdinand Celine manuscript once thought lost, will be published in France’. In: Literary Hub, 4mei2022.
    [Google Scholar]
  18. Van Doorne1969 – J.van Doorne, ‘Célines pessimisme’. In: Trouw, 18januari1969.
    [Google Scholar]
  19. Dorleijn e.a. 2009 – G.J.Dorleijn, D.de Geest, K.Rymenants & P.Verstraeten (red.), Kritiek in crisistijd. Literaire kritiek in Nederland en Vlaanderen tijdens de jaren dertig. Nijmegen: Vantilt, 2009.
    [Google Scholar]
  20. Docx2013 – A.Docx, ‘A Gentler Céline’. In: The New Yorker, 27mei2013.
    [Google Scholar]
  21. Dupuis2021 – J.Dupuis, ‘Des milliers de feuillets inédits: les trésors retrouvés de Louis-Ferdinand Céline’. In: Le Monde, 4augustus2021.
    [Google Scholar]
  22. Gallimard2022 – A.Gallimard, Céline. Les Manuscrits retrouvés. Paris: Gallimard, 2022.
    [Google Scholar]
  23. Gomperts1951 – H.A.Gomperts, ‘Geprolongeerde puberteit’. In: Het Parool, 15december1951.
    [Google Scholar]
  24. Gomperts1955 – H.A.Gomperts, ‘Insinuerend pamflet. Aanval van W.F. Hermans op J.B. Charles. Rancuneuze beledigingen, fascistische mentaliteit’. In: Het Parool, 10februari1955.
    [Google Scholar]
  25. De Groot1969 – C.de Groot, ‘“Reis” van Céline na dertig jaar achterhaald’. In: de Volkskrant, 25januari1969.
    [Google Scholar]
  26. Hermans2008 – W.F.Hermans, Volledige Werken, deel 2. Amsterdam: De Bezige Bij, 2008.
    [Google Scholar]
  27. Hermans2010 – W.F.Hermans, ‘Céline’. In: W.F.Hermans, Volledige Werken, deel 13. Amsterdam: De Bezige Bij, 2010, p. 99-118.
    [Google Scholar]
  28. Hermans2016 – W.F.Hermans, ‘Het geweten van De Groene Amsterdammer, of Volg het spoor omhoog’. In: W.F.Hermans, Volledige Werken, deel 16. Amsterdam: De Bezige Bij, 2016, p. 162-177.
    [Google Scholar]
  29. Hermans2020a – W.F.Hermans, ‘Eiken en vulkanen’. In: W.F.Hermans, Volledige Werken, deel 20. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020, p. 178-182.
    [Google Scholar]
  30. Hermans2020b – W.F.Hermans, ‘Roman en karakter’. In: W.F.Hermans, Volledige Werken, deel 20. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020, p. 243-245.
    [Google Scholar]
  31. Hermans2020c – W.F.Hermans, ‘Het alziend oog in de nachtspiegel’. In: W.F.Hermans, Volledige Werken, deel 20. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020, p. 375-388.
    [Google Scholar]
  32. Hermans2020d – W.F.Hermans, ‘Céline, een “Politicus zonder partij” ter verantwoording geroepen’. In: W.F.Hermans, Volledige Werken, deel 20. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020, p. 533-541.
    [Google Scholar]
  33. Hermans2020e – W.F.Hermans, ‘De typische proletariër: Céline en Kafka’. In: W.F.Hermans, Volledige Werken, deel 20. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020, p. 670-675.
    [Google Scholar]
  34. Hermans2022 – W.F.Hermans, ‘De liefde voor Céline’. In: W.F.Hermans, Volledige Werken, deel 23. Amsterdam: De Bezige Bij, 2022, p. 105-115.
    [Google Scholar]
  35. Heumakers2020 – A.Heumakers, Langs de afgrond. Het nut van foute denkers. Amsterdam: Boom, 2020.
    [Google Scholar]
  36. Heumakers2021 – A.Heumakers, ‘Het probleem Céline’. In: NRC, 20augustus2021.
    [Google Scholar]
  37. Huber Noot1933 – U.Huber Noot, ‘Augias’ stal’. In: Critisch Bulletin4 (1933) 5, p. 149-150.
    [Google Scholar]
  38. De Jong2022 – Æ.de Jong, ‘Gloeiende zandstormen van haat. Over de functie van het absurdisme in de antipolitieke ideeënroman Ik heb altijd gelijk van W.F. Hermans’. In: Internationale Neerlandistiek60 (2022) 3, p. 278-302.
    [Google Scholar]
  39. De Jong1972 – S.de Jong, ‘Een stukje pornografie’. In: Nieuw Israëlitisch Weekblad, 7april1972.
    [Google Scholar]
  40. Jongeneel & Sanders2024 – E.Jongeneel & M.Sanders, ‘Als een bom in twee literaire vijvers. Célines Voyage au bout de la nuit in Frankrijk en in Nederland, 1932-1934’. In: Nederlandse Letterkunde29 (2024) 1, p. 37-77.
    [Google Scholar]
  41. Kummer1985 – E.Kummer, Literatuur en ideologie. Proust en Ter Braak. Z.p.: Huis aan de drie Grachten, 1985.
    [Google Scholar]
  42. Kummer1990 – E.Kummer, Afscheid in Meudon. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1990.
    [Google Scholar]
  43. Kummer2012 – E.Kummer, Céline, een briljante boef. Soesterberg: Aspekt, 2012.
    [Google Scholar]
  44. Kummer & Verhaar1976 – E.Kummer & H.Verhaar, Over De avonden van Gerard Kornelis van het Reve. Amsterdam: Wetenschappelijke Uitgeverij, 1976.
  45. Van Loon1936 – H.van Loon, ‘Louis Ferdinand Céline, Mort à crédit’. In: De Gids100 (1936) III, p. 180-181.
    [Google Scholar]
  46. Mooij & Sanders2019 – J.R.Mooij & M.Sanders, ‘“Ik heb de flair, om teksten goed te vertalen, die ik soms pas veel later ga begrijpen”. Over vertaler J.A. Sandfort’. In: Zacht Lawijd18 (2019) 4, p. 45-64.
    [Google Scholar]
  47. Morriën1964 – A.Morriën, ‘Literatuur van de vuistslag’. In: Het Parool, 21maart1964.
    [Google Scholar]
  48. Van Nijlen1933 – J. v. N.[= Jan van Nijlen], ‘Voyage au bout de la nuit’. In: Groot Nederland31 (1933), p. 179-180.
    [Google Scholar]
  49. Otterspeer2013 – W.Otterspeer, De mislukkingskunstenaar. Willem Frederik Hermans. Biografie, deel 1 (1921-1952). Amsterdam: De Bezige Bij, 2013.
    [Google Scholar]
  50. Parinet2004 – E.Parinet, Une histoire de l’édition à l’époque contemporaine. Paris: Seuil, 2004.
    [Google Scholar]
  51. Du Perron1933 – E.du Perron, ‘Louis-Ferdinand Céline: Voyage au bout de la nuit’. In: Nieuwe Rotterdamsche Courant, 11januari1933.
    [Google Scholar]
  52. Piebenga1961 – P.[= J. Piebenga], ‘Bert Brecht’. In: Leeuwarder Courant, 23september1961.
    [Google Scholar]
  53. Raphael2018 – F.Raphael, ‘Aryan ghetto of one’. In: Times Literary Supplement 5992 (2018), 2February, p. 3-4.
    [Google Scholar]
  54. De Roos1932 – E.de Roos, ‘De drie litteraire prijzen; de bekroning van Céline’. In: Het Vaderland, 13december1932.
    [Google Scholar]
  55. De Roos1934 – E.de Roos, ‘Kroniek der Fransche Letteren’. In: De Gids (1934), I, p. 97-107.
    [Google Scholar]
  56. De Roos1936 – E.de Roos, ‘Fransche Letteren. L.F. Céline, Mort à crédit’. In: Nieuwe Rotterdamsche Courant, 7juli1936.
    [Google Scholar]
  57. Sandberg1933 – H.W.Sandberg, ‘Verburgerlijkte Academie-Goncourt’. In: Het Volk, 11april1933.
    [Google Scholar]
  58. Sanders2016 – M.Sanders, Europese papieren. Intellectueel grensverkeer tijdens het interbellum. Nijmegen: Vantilt, 2016.
    [Google Scholar]
  59. Smulders2009 – W.Smulders, ‘“Polemisch mengelwerk”: Hermans geeft een lesje in autonome literatuur’. In: F.Ruiter & W.Smulders (red.), Alleen blindgeborenen kunnen de schrijver verwijten dat hij liegt. Over het schrijverschap van Willem Frederik Hermans. Amsterdam: De Bezige Bij, 2009, p. 81-135.
    [Google Scholar]
  60. Spork1994 – R.Spork, Céline in Nederland. Amsterdam: Meulenhoff, 1994.
    [Google Scholar]
  61. Steenbakkers1995 – J.Steenbakkers, ‘Hermans en Céline’. In: F.Ruiter & W.Smulders (red.), De literaire magneet. Essays over Willem Frederik Hermans en de moderne tijd. Amsterdam: De Bezige Bij, 1995, p. 38-65.
    [Google Scholar]
  62. Uyen & Altena1989 – M.Uyen & P.Altena, L.-F. Céline. Le questionnaire Sandfort, précédé de neuf lèttres inédites de Céline à J.A. Sandfort. Paris: Monnier, 1989.
    [Google Scholar]
  63. Valkhoff1934 – P.Valkhoff, ‘Inleiding’. In: Louis Ferdinand Céline, Reis naar het eind van de nacht. Roman uit het Fransch door J.A.Sandfort, ingeleid door prof. dr. P.Valkhoff. Amsterdam: Mulder & Co, 1934.
    [Google Scholar]
  64. Van der Velden1971 – B.van der Velden, ‘Reis van Indochina naar de Nijhoffprijs’. In: NRC Handelsblad, 6december1971.
    [Google Scholar]
  65. Versteeg1977 – J.A.Versteeg, ‘Louis-Ferdinand Céline en de Nederlandse literaire kritiek’. In: Maatstaf25 (1977), p. 45-50.
    [Google Scholar]
  66. Verstraeten2011 – P.Verstraeten, Het discours van de kritiek. Literaire kritiek in Vlaanderen tussen de twee wereldoorlogen: Joris Eeckhout, Urbain van de Voorde, Paul de Vree. Antwerpen/Apeldoorn: Garant, 2011.
    [Google Scholar]
  67. Vitoux1990 – F.Vitoux, Het leven van Céline. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1990.
    [Google Scholar]
  68. Wagner2020 – J.Wagner, “Sachlichkeit ist tödlich für das Wesen der Kunst”. Funktionen der Debatte um Nieuwe Zakelijkheid im niederländischen Kunstfeld der Zwischenkriegszeit aus feldtheoretischer Perspektive. Münster: WWU, 2020.
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/TNTL2025.3.003.SAND
Loading
Dit is een verplicht veld
Graag een geldig e-mailadres invoeren
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error