Tijdschrift voor HRM - Volume 27, Issue 1, 2024

In de praktijk wordt veelvuldig verwezen naar het gebruik van Generatieve AI zoals ChatGPT op het gebied van werving en selectie, maar ook in de literatuur wordt de mogelijke impact besproken. De risico’s die verbonden zijn aan het gebruik van ChatGPT – waar bijvoorbeeld vooringenomenheid ertoe kan leiden dat minderheden of vrouwen worden uitgesloten bij wervings- en selectieprocedures – leiden tot juridische vragen over de legitimiteit van het gebruik van ChatGPT en AI-applicaties in dit soort processen. Maar is het nu zo anders dan de discussie over sollicitanten googlen die jaren geleden plaatsvond? In deze bijdrage worden de belangrijkste punten besproken van de juridische aspecten die relevant zijn bij het gebruik van Generatieve AI (GenAI), waarvan ChatGPT een voor de hand liggend voorbeeld is, bij recruitment (waarmee we het proces van zowel werving als selectie bedoelen). Deze bijdrage geeft eerst een overzicht van juridische aandachtspunten bij het inzetten van GenAI bij recruitment onder Europees en Nederlands recht, en zoomt vervolgens in op enkele specifieke juridische toepassingsvraagstukken in Nederland

In deze studie nemen we afstand van het idee dat de toekomst van werk objectief kan worden voorspeld; in plaats daarvan stellen we voor dat de toekomst een ‘fictie’ is, die momenteel alleen in onze collectieve verbeelding bestaat. Op basis van een analyse van 485 persartikels over de toekomst van werk die tussen 2015 en 2021 werden gepubliceerd (studie 1), ontwikkelden we vier scenario’s over de toekomst van werk: ‘Business-as-usual’ (Utopisch/Mensgedreven), ‘Levenslang leren & cobots’(Utopisch/Technologiegedreven), ‘Uitsterving’ (Dystopisch/Mensgedreven), en ‘Singulariteit/robocalyps’ (Dystopisch/Technologiegedreven) Vervolgens vroegen we een steekproef (N=570) van verschillende groepen - geëngageerde burgers, arbeidsmarkt- en/of HR-experts, innovatie- en/of technologie-experts, journalisten en beleidsmakers/politici - om elk scenario te beoordelen in termen van hun emotionele respons (hoop vs. angst) en ingeschatte waarschijnlijkheid (studie 2). We ontdekten dat de disciplinaire achtergrond, maar ook de persoonlijkheid van mensen hun denkbeelden over de toekomst van werk beïnvloedden. We besluiten met implicaties voor de praktijk op het niveau van overheidsbeleid, HR management en mediaberichtgeving.

Het in dienst nemen en houden van mensen met een arbeidsbeperking blijkt een lastige uitdaging waarbij een veelheid van factoren een rol speelt. In dit onderzoek besteden we aandacht aan één van die factoren, namelijk de werkbeleving. We doen dit vanuit 3 verschillende perspectieven. Ten eerste is nagegaan hoe 53 jonge werknemers met een arbeidsbeperking hun werk ervaren. Dit is vervolgens vergeleken met de werkervaringen van 65 jonge werknemers zonder arbeidsbeperking die vergelijkbaar werk verrichten. Tot slot hebben 76 werkgevers vragen beantwoord over het functioneren van deze jongeren. Uit het onderzoek blijkt dat jongeren met en zonder arbeidsbeperking in veel opzichten hun werk op een vergelijkbare manier ervoeren. Wel rapporteerden jongeren met een arbeidsbeperking aanzienlijk minder werkdruk, meer sociale steun en een minder goede match tussen de taakeisen en hun vaardigheden dan jongeren zonder arbeidsbeperking. De bevlogenheid en zelf-gerapporteerde werkprestatie verschilden niet tussen beide groepen jongeren. Vooral sociale steun op het werk en werk dat goed past bij de behoeften en vaardigheden van jongeren droegen bij aan het welbevinden en functioneren van jongeren met en zonder beperking. Werkgevers oordeelden aanzienlijk negatiever over de match tussen vaardigheden en taakeisen en over de werkprestatie van jongeren met een arbeidsbeperking dan van jongeren zonder arbeidsbeperking. Wel vonden werkgevers dat ook jongeren met een arbeidsbeperking goed pasten in hun organisatie. Geconcludeerd wordt dat jongeren met een arbeidsbeperking met de juiste ondersteuning goed kunnen functioneren in hun werk. Daarvoor is het van belang dat hun werkzaamheden goed worden afgestemd op hun mogelijkheden en wensen.