Tijdschrift voor Communicatiewetenschap - Volume 53, Issue 3, 2025

Kinderen beschermen op sociale media? Ontwikkeling van een interventie voor Influencer Sharenting

De interventie-mappingaanpak wordt vaak gebruikt om effectieve gezondheidsinterventies te ontwikkelen. Dit artikel beschrijft hoe deze aanpak gebruikt kan worden om een media-interventie te ontwikkelen. Het beschrijft de ontwikkeling van een website om ouders die hun kind afbeelden op influencerprofielen bewust te maken van de gevaren die hiermee gepaard gaan en hen te motiveren bedachtzamer te zijn.

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het samen kijken van media (= ‘co-viewing’) positief kan zijn voor de ouder-kindrelatie. De specifieke voorwaarden en mechanismen die deze associatie verklaren, blijven echter onderbelicht. Deze studie onderzoekt (1) het verband tussen co-viewing en de ouder-kindrelatiekwaliteit met aandacht voor de initiatiefnemer van het co-viewen (ouder of kind); (2) de mediërende rol van de zelfonthulling van kinderen over hun digitale leven aan hun ouders; en (3) de modererende rol van parallel mediagebruik – het apart gebruik van een mobiel toestel tijdens het co-viewen – door zowel ouder als kind, waarbij we verwachten dat dit het positieve verband tussen co-viewing en de kwaliteit van de ouder-kindrelatie zal verzwakken. Op basis van crosssectionele gegevens van 95 ouder-kinddyades, met kinderen tussen 9 en 15 jaar oud (M = 12.35, SD = 1.91), werd structural equation modelling toegepast. De resultaten tonen aan dat zowel door ouders als door kinderen geïnitieerde co-viewing positief gerelateerd is aan de zelfonthulling van het kind. Daarnaast werd een positief verband gevonden tussen zelfonthulling en de kwaliteit van de ouder-kindrelatie, indien gerapporteerd door kinderen. De resultaten ondersteunden niet de verwachte modererende rol van parallel mediagebruik in het verband tussen co-viewing en de ouder-kindrelatie. Deze bevindingen benadrukken het potentieel van co-viewing als een waardevolle praktijk binnen de gezinscontext.

Een eerste smartphone roept veel opvoedkundige vragen op, waardoor ouders vaak online naar advies zoeken. Dit onderzoek analyseert mediaopvoedingsadviezen van dertig websites en toetst deze aan wetenschappelijke literatuur. De adviezen blijken vaak tekort te schieten, wat de urgentie benadrukt voor het opstellen van meer betrouwbare, wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen die ouders ondersteunen bij het begeleiden van hun kind in de mediaopvoeding.

Navigeren tussen feiten en nepnieuws: hoe alleenstaande minderjarigen en vluchtelingenjongeren de betrouwbaarheid van online-informatie beoordelen

Deze studie onderzoekt hoe niet-begeleide minderjarige vluchtelingen in België omgaan met online misinformatie en desinformatie. Via 32 interviews (2021-2022) met jongeren van 13-18 jaar werd hun blootstelling aan misinformatie op sociale media (vooral over politiek en gezondheid) en hun evaluatiestrategieën in kaart gebracht. De deelnemers bleken vooral Facebook, TikTok en Instagram te gebruiken en vertrouwden op fact-checking en sociale netwerken. De bevindingen onderstrepen het belang van mediawijsheid bij kwetsbare jongeren en bieden aanknopingspunten voor interventies die hun weerbaarheid tegen misinformatie kunnen versterken.